Houtas, afkomstig van sociale houtvuren zoals het traditionele Paasvuur en Sint Maartensvuur waar uitsluitend, onbehandeld en gekloofd (snoei)hout verbrand wordt, heeft vele goede toepassingen. Niet alleen bevat het voor de groei van het gewas belangrijke en steeds schaarser wordende macro- en micronutriënten, maar wordt het ook voor diverse andere doeleinden ingezet en gebruikt.
Loofbomenhout verdient de voorkeur boven naaldhout. Harde houtsoorten, in het bijzonder eikenhout, bevat vijf keer meer aan voedingstoffen dan naaldhout. Het is van belang dat het hout voor gebruik voldoende gedroogd is met een ideaal vochtpercentage tussen de 16% en 20%. De in het hout aanwezige mineralen en sporenelementen blijven na verbranding in de houtas behouden. Macronutriënten zo als calcium (Ca), fosfor (P), silicium (Si), kalium (K), magnesium (M), zwavel (S), maar ook Micronutriënten zoals koper, zink, mangaan, chroom, molybdeen en ijzer.
Door het toedienen van houtas als bemesting wordt o.a. het watertransport in de plant bevorderd en zorgt het voor betere knolvorming, bloemvorming, knopontwikkeling, kleur, bewaarbaarheid, bloei, vruchtzetting en wordt de kwaliteit aanzienlijk verbetert. Veel planten hebben deze stoffen nodig om gezond te blijven en goed te groeien. In moes- en siertuinen, grasvelden, (sommige) bessenstruiken en fruitbomen is het een prima natuurlijke bemesting. (Bos- en veenbessen en rododendrons niet!) Tomaten, paprika’s, kool en aardappelen, in wezen alle gewassen komen beter tot hun recht en ontwikkeling met voldoende en juiste bemesting. Houtas is sterk geconcentreerd, volledig in water oplosbaar en voor de plant snel opneembaar.
Houtas dient daarom vochtvrij en afgesloten bewaard te worden en aan het begin van elke groeiperiode gedoseerd aan de planten te worden toegediend. Bij lentebegin wordt de houtas dun over de grond, groentebeddingen en graslanden uitgestrooid. Niet uitstrooien in de volle zon of bij regenachtig weer en vooral gedoseerd, het minuscule bodemleven, de harde werkers die als taak hebben de aarde vruchtbaar te maken, verdragen slecht grote en plotselinge schommelingen in bodemzuurgraad.
In februari kan het dun over het gazon worden uitgestrooid waardoor minder mosvorming optreedt en er een mooiere grasmat ontstaat. In maart verdient het aanbeveling om bij bessenstruiken en fruitbomen een handjevol as te strooien. Slakgevoelige plantjes kunnen in april met een kringetje as om de plant beschermd worden, zolang de as niet verwaaid of door regen wegspoelt wordt. Bij het planten in mei kan in elk plantgat voor tomaat, kool en alle vruchtgewassen een lepel houtas worden toegevoegd. In juni kan over de bieten-, wortel- en uienbedden een dun laagje as worden uitgestrooid.
Houtas kan ook goed met de teelaarde/potgrond vermengd worden die vaak in supermarkten aangeboden wordt maar die in de regel marginaal voedingstoffen bevatten. Verrijk bij aanvang van het groeiseizoen de teelaarde/potgrond met magnesium, kalk, lavameel, stro & strooisel, oude mest en (beperkt!) met wat Himalayazout, blad en tuinafval in het najaar over de grond en door de toplaag werken met een riek zorgt voor een goed doorlatende, vruchtbare grond en een goede opbrengst. Gooi as niet op de composthoop, dat vertraagt het composteringsproces en gebruik het niet buiten het groeiseizeon, dat heeft geen nut. Het verdient aanbeveling om enkele keren per groeiseizoen bij te mesten waarbij ongeveer 1 kilo per tien vierkante meter aanbevolen wordt.
Dof geworden zilver kan prima opgepoetst en gepolijst worden met houtas en aangekoekte metalen pannen worden weer glanzend schoon met een mengsel van houtas en water. Ook glas kan weer prachtig glanzend worden opgewreven met wat houtas op een droge doek. Met houtskoolresten is houtas in de winter prima geschikt om sneeuw op tegelpad en weg te laten smelten en is het geen belasting voor het milieu zoals strooizout dat wel is en kan het ook gebruikt worden om vetvlekken te verwijderen op cement of stenen. Strooi houtas over de vetvlek, laat het intrekken en veeg de as natijd op.