Het duurde niet lang voor ze de hoorn opnam en de verbinding tot stand gebracht werd. Een vriendelijk klinkende vrouwenstem van zekere leeftijd meldde zich aan de andere kant van de lijn in de zomer van 1998. Er volgde een prettig en aangenaam gesprek mag ik wel zeggen, maar finaal uitsluitsel leek ze niet te willen of kunnen geven, ze leek vriendelijk doch beleefd om de door mij gestelde vragen heen te draaien en na haar bedankt te hebben voor haar tijd en aansluitend een prettige dag toegewenst te hebben verbrak ik de verbinding.
Aan een kant was ik wel verwonderd over het feit dat het telefoonnummer dat ik aangereikt had gekregen van een op geschiedkundig gebied gelijkgerichte Amerikaan daadwerkelijk contact tot stand had gebracht. Hij had me zelfs het huisadres toegezonden en min of meer wat zitten pushen om even persoonlijk langs te gaan in Duitsland, voor Amerikaanse begrippen lag München naast m’n deur. Daar dacht ik zelf iets anders over, telefonisch contact vond ik vooreerst voldoende. De vrouw waarmee ik gesproken had was al aardig op leeftijd, ergens midden zeventig en heb haar nadien niet meer gesproken. In de nacht van zondag 10 februari 2002 blies ze op 81-jarige leeftijd haar laatste adem uit, vele decennia nadat haar spraakmakende chef het leven gelaten had.
Haar naam was Traudl Junge en in april 1945 was ze als secretaresse verantwoordelijk voor het optekenen van het laatste politieke en persoonlijke testament van Kanselier Adolf Hitler. Ergens in de voorafgaande jaren had ik op een niet nader te noemen plek & plaats vandaan een bijzonder Duitstalig document op de kop getikt, met een slagschrijfmachine getypt op een onderhand vergeeld aantal vellen papier en in de linkermarge voorzien van twee klein formaat nietjes. Als historisch georiënteerde graficus had dat mijn warme belangstelling. Het ene genummerde meerbladig document begon met de tekst: “Seit ich 1914 als Freiwilliger meine bescheidene Kräfte in ersten, den Reich aufgezwungenen Weltkrieg.. “ etc. terwijl de tekst van het aangehechte enkelvoudige blad eindigde met de tekst: “Es ist unsere wille, sofort an der Stelle verbrannt zu werden.”
Het was een bijzonder document dat diverse vragen bij me omhoog bracht. Na grondige inspectie (b)leek het een doorslag te zijn en op basis van eigen onderzoek en grafische kennis kwam ik tot de conclusie dat het naar aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid ging om het tweede exemplaar van een in totaal in drievoud getypt document. Het document herkende ik an-sich als een concept, compleet met diverse typefouten en tekstcorrecties, hier en daar met inktpen aangebrachte wijzigingen en d.m.v. correctietekens aangeven dat een deel van een zin verplaatst moest worden.
Drie exemplaren van het persoonlijke en politieke testament van Hitler werden de Führerbunker uit gesmokkeld en vielen in handen van de geallieerden en is een exemplaar bewaard dat ook digitaal toegankelijk is op https://www.ns-archiv.de/. Aan de hand van vergelijkingen kwam ik tot de conclusie dat er diverse afwijkingen zijn, zo werd Karl Dönitz wel als Reichspresident aangewezen maar kreeg hij verder geen andere positie, in tegenstelling tot de tekst die bij het ns-archief in te zien is. Beleefd ontwijkend stond Traudl me te woord, ik heb het er toen maar bij gelaten, geschiedenis is meer dan alleen een paar vergeelde vellen papier, gedateerd op 29 april 1945 en borg ze op.
In februari 2002 opende ik de envelop voor het laatst om er een krantenknipsel bij te sluiten waarin te lezen was dat Traudl overleden was. Jaren later, halverwege juli 2018, heb ik haar weer geopend nadat ik surfend op internet gestuit was op een interview uit 1973 waar onder andere Traudl aan het woord was. Woorden verwaaien, tijden vergaan, gedachten zijn denksels die niet blijven bestaan, maar wie wat dan ook schrijft die & dat blijft bestaan, Traudl & Das Testament.