Maandag, de 21e december 2020 is het weer zo ver, dan is het Winterzonnewende, het moment dat het Nieuwe Jaar(wiel) aanbreekt. Globaal gemeten telt deze dag 8 zonuren en is daarmee de kortste dag van het jaar. Drie kwartieren voorbij 8 uur stijgt de zon boven de horizon, rond 11 uur bereikt ze haar hoogste punt en staat ze het laagst in de zonnehoek. (14,5°)
8 Uur later, en een kwartier na 16 uur (2 x 8) zakt ze weer over de horizon. De bijbehorende maanstand is het Eerste Kwartier die drie kwartieren in de nacht van 21- 22 december haar schijngestalte inneemt. De Zonnewende is het officiële begin van de winter op het noordelijk halfrond en dat van de zomer op het zuidelijk halfrond.
Het jaar 2020 is een uitzonderlijk jaar en komen twee van de helderste planeten van het zonnestelsel, Jupiter en Saturnus, aan de nachthemel vlak naast elkaar te staan om (ogenschijnlijk) samen te smelten tot een superster, iets dat in 1623 voor het laatst plaatsgevonden heeft. In werkelijkheid staan ze miljoenen kilometers van elkaar verwijderd. De beide planeten stonden in het jaar 7 v. Chr. in dezelfde verhouding tot elkaar aan de nachthemel en is daarmee de astronomische verklaring voor de Bijbelse ‘Ster van Bethlehem’.
Op de kortste dag van het jaar wordt na drie dagen schijnbare stilstand de nieuwe zo(o)n geboren en begint de zon aan zijn eeuwige terugkomst, de dagen worden langer. Haar gele stralen vergroenen de aarde en maakt haar vruchtbaar. Het is het einde van de duisternis, het feest van het terugkerende licht wordt gevierd waarmee de terugkomst gevierd wordt van het nieuwe, het her-leven, van nieuwe gewassen.
Men viert blij uitbundig met vrienden en familieleden de terugkomst van het licht. Eten, drinken en muziek, het feest van de toekomst, van de verwachting en de hoop op een goede, gezonde, liefdevolle en vredevolle toekomst, zonder strijd, geweld, ellende en dood.
Het feest rond het verwarmende vuur van de boomstronk, een eeuwenoude traditie die terugvoert op een oud, voorchristelijk gebruik waarbij het houtblok (vaak eik maar ook vruchtboomhout) in de eigen haard opgestookt werd. De stronk werd aangestoken met bewaarde sintels van de voorgaande Midwinterviering en moest zo lang mogelijk brandende gehouden worden om geluk te brengen in het aankomende jaar.
Soms werd de stronk met wijn of gezouten water besprenkeld ter vergroting van voorspoed en bracht de as geluk en werd uitgestrooid over de te bewerken velden. Sintels ervan werden bewaard voor het opvolgende jaarfeest en gebruikt om het vuur brandende te houden en binnenshuis bewaarde as bood bescherming tegen bliksem.
Voordat het eeuwenoude feest ge-KERST-end werd, was (en is het nog immer) een van de belangrijkste wiel-feesten van het 8-spakige jaarwiel dat misschien wel te vertalen is als een meervoudige machtige codex dat inzicht geeft over leven, dood, zaaien en oogsten, zon en maan, winter en zomer. Zo is op een kwart-rond van het wiel – Drie Uur – (rond 21 maart) het aantal zonuren toegenomen tot 12 uren per dag en start daarmee het groeiseizoen.
Op het half-rond van het wiel – Zes Uur – (rond 21 juni) is het aantal zonuren tot ruim 16 uren (2 x 8) toegenomen en op driekwart-rond van het wiel – Negen Uur – (21 september) zakken het aantal zonuren weer onder de 12 zonuren per dag. Essentiële kennis die eeuwenlang middels wielfeesten overgedragen werd.
De bij Kerst gebruikte rituelen en symbolen zoals de kransen, de hulst met rode bessen, de appels en lichtjes in de bomen en de bomen zelf, het zijn in wezen gekaapte elementen aangevuld met religieus gewenste en bijgebogen aanhangsels. Zoals het Detri-Hair, dat van oudsher in de wiel-as van het 8-spakige rad werd afgebeeld en dat in veel kerken nog te zien in de vensters, de drie-hazen, het teken van vruchtbaarheid.
Winterzonnewende, de aarde is opnieuw zwanger, de natuur herleeft, geboorte van nieuw leven is aanstaand, de Nieuwe Zon die leven brengt. Het is de tijd van de Greenman – groenman/huilman.
Groen, Geel en Rood, dat zijn de kleuren die verbonden zijn aan de Winterzonnewende, en dit is wat ze symboliseren: Groen = de kleur die het levensvatbare gewas symboliseert – Geel = het zon/licht dat het gewas het leven (terug)schenkt en tot wasdom brengt – Rood = dat de voortzetting van het leven symboliseert, de doorlopende bloedlijn.
Een nieuw leven, een nieuwe tijd, het oude heeft afgedaan, al eeuwen wentelt wereldwijd het wiel: Winterzonnewende.
(Print uit – schrijf over – sla op!)