Home » Vredesonderwijs

Categoriearchief: Vredesonderwijs

Filmprijs voor Terroristen

Maandag 27 februari 2017 kreeg een korte film over de ‘Witte Helmen’ een Oscar. Een Oscar is een belangrijke Amerikaanse filmprijs. Twee Syrische cameramensen, Raed Saleh en Khaled Khatib, hadden de beelden gefilmd en regisseur Orlando von Einsiedel had hiervan samen met regisseuse Joanna Natasegara een korte film gemaakt.

De jury van de Oscar-prijzen vond het zo’n geweldige film dat ze het een prijs waard vonden. De film gaat over moedige vrijwilligers die voor niets en niemand bang zijn. Zonder dat ze daarvoor van iemand geld krijgen helpen ze als grote helden, gratis en voor niets alle slachtoffers van het oorlogsgeweld in Syrië.

Eva Bartlett en Vanessa Beely, twee kritische verslaggevers die veel over de oorlog in Syrië weten en daar ook veel zelf onderzoeken zeggen dat er helemaal niets klopt van wat er in de film gezegd wordt. Zij vinden dat niet de goede mensen maar de schurken een prijs gewonnen hebben. ‘De Terroristen hebben een filmprijs gewonnen’ zeggen ze.

Vanessa vertelt dat de ‘Witte Helmen’ groep juist heel veel geld krijgt. Honderd miljoen dollar uit Amerika, tweeëndertig miljoen dollar van de organisatie USAID, vijfenzestig miljoen dollar uit Engeland en nog veel meer. Eva vertelt net als Vanessa dat de film eigenlijk een gruwelijk sprookje is, dat die ‘Witte Helmen’ eigenlijk een groep is die bij de terroristen hoort, hen helpt en de burgers juist niet. Dat de ‘Witte Helmen’ nep-nieuws maakt met nep-slachtoffers en dat ze juist meehielpen met beroven en vermoorden van Syrische burgers.

Eigenlijk is de Oscar gegeven aan een film die de mensen over de hele wereld voorliegt!

De moedige vrijwilligers die als grote helden, gratis en voor niets het verhaal van alle slachtoffers van het oorlogsgeweld in Syrië onderzoeken en vertellen zijn Eva Barlett en Vanessa Beeley!

Oorlog in de klas..

Op 13 februari 2019 werd onze klas bezocht door een gastdocent van de Stichting Vredesonderwijs Nederland. Op enthousiaste wijze werden de kinderen bewust gemaakt van wat oorlog met je doet. De kinderen worden bewust gemaakt van de manipulerende krachten van propaganda en gestimuleerd zelf kritisch na-te-denken over boodschappen uit de reclame of nieuws van de TV of internet. De reacties na afloop waren zonder uitzondering ontzettend positief! Een les die ik iedereen aan kan raden en zeer de moeite waard is!”

Erik Wijma, leerkracht groep 8, Theo Thijsenschool – De Vosholen/Hoogezand

Blond & Blauwe ogen?

Ze zaten relaxed achterover op hun stoelen en luisterden aandachtig, de kornuiten van de combinatiegroep 7/8 van de Driesprong. Als direct vanaf het begin waren ze er met hun aandacht bij op een enkele leerling na. Die richtte zijn blikken op de langwerpige jute zak die onder het digibord en half verscholen achter een paar kratten verscholen lag.

Ik zag ‘m haast hardop denken en kon de vraag bijna horen die op z’n lippen lag “Of daar soms geweren in zaten.” Ja, inderdaad, dat en veel meer ander authentiek materiaal sleep ik in oude kisten op een karretje mee de lokalen in. De kinderen vinden het prachtig, niet alleen de verhalen maar ook de materialen die ik op zo’n ochtend gebruik.

Met wat verhalende voorbeelden en met behulp van bordtekeningen had ik hen op weg geholpen om hun hoofd aan te zetten. Na wat voorbeelden over verdiepingen en etages, hoogte- en dieptevrees en versnellingen en vertragingen zag ik verschillende gezichtjes verrast opkijken. Het kwartje begon bij enkelen al te vallen toen ik over het verschil tussen NA-denken en ZELF-denken begon. Het verhaal kwam uiteraard op Adolf Hitler en de Tweede Wereldoorlog, daar hadden ze al alles over gehoord, sommigen hadden al een spreekbeurt daarover gemaakt. Over concentratiekampen, joodse mensen, over NAZI’s, Anne Frank, het Achterhuis en over blanke huid, blonde haren en blauwe ogen.

Ik haakte daarop in en nam de kinderen in mijn verhaal mee naar een denkbeeldig ander klaslokaal waar ook een grote groep kinderen naar m’n verhaal luisterde. In die denkbeeldige groep zat halverwege het lokaal, een meisje dat geboeid zat te luisteren. Ze was duidelijk niet blank, had geen blonde haren en ook geen blauwe ogen.

“He, hallo.. waar kom jij vandaan?” vroeg ik haar vriendelijk. “Syrië” antwoordde ze met een gulle glimlach om haar mond. “Oh, ben je op vakantie in Nederland?” antwoordde ik haar. “Nee” zei ze, “het is daar oorlog”. “Potverpielekes” zei ik “is Adolf Hitler ook bij jullie geweest? Hebben jullie dan niet goed opgelet op school? Weten jullie dan niets van over concentratiekampen, hebben jullie dan niets geleerd over die gemene Duitsers, Anne Frank en het Achterhuis? Want daar komt de oorlog van, zo leren wij dat in Nederland. Misschien dat we met zijn allen snel naar Syrië toe moeten gaan en op alle scholen daarover moeten vertellen”

Het meisje haalde haar schouders op en schudde haar hoofd, nee.. ze wisten in Syrië niets over die meneer met zijn snorretje en zijn arm omhoog, ze hadden nooit gehoord van het meisje Anne Frank, over haar schuilplek aan de Amsterdamse Prinsengracht en het Achterhuis. Ze wist eigenlijk niet goed hoe de oorlog in haar land kwam, het had volgens haar iets met bepaalde soorten geloof te maken, groepen mensen die elkaar dood maakten omdat ze niet hetzelfde geloofden. “Weet je” antwoordde ik.. “die groepen mensen, ja, die spelen zeker een rol. Die worden tegen elkaar opgehitst om ruzie te maken. Het zijn Syrische mensen die met elkaar oorlog maken waar andere groepen mensen uit andere landen zich mee gaan bemoeien en waar ook regeringen en grote bedrijven uit andere landen zich mee bemoeien. Zij geven geld voor wapens en munitie, zij betalen de haat en de oorlog en dat heeft vooral te maken met de enorme rijkdom van het land.”

Terwijl ik dit verhaal vertelde hield ik mijn ogen op de kinderen in de klas gericht en zag hier en daar al een opgetrokken wenkbrauw op de gezichtjes verschijnen. Enkelen waren al tijdens mijn verhaal op de gedachte gekomen dat oorlog meer was dan alleen WOII, en andere spelers en oorzaken moest hebben. Het zelf-denkende gehalte van de groep steeg met sprongen en na afsluiting van de ochtend waren de kinderen en de leerkracht enthousiast over de gastles. Zelf denken en niet als een mak schaap dingen NA-denken die een ander VOOR-gedacht heeft. Voordat de leerlingen me meehielpen om al het getoonde materiaal weer in m’n Twingo te laden mochten zij die het wilden zich ermee uitdossen voor een groepsfoto. Een klas vol verhalen achterlatend verliet ik het Groningse Drieborg, hopelijk tot volgend jaar.

Spreekbeurt Rowan & Delilah

Woensdag 18 april 2018 stonden Rowan Bosma en Delilah Dodde wat zenuwachtig voor het digibord. Rowan en Delilah, beide leerlingen van de Europaschool in Muntendam, hadden erg hun best gedaan op hun werkstuk. Het was ook een bijzonder werkstuk waar ze veel tijd en voorbereiding in gestopt hadden, een spreekbeurt over het meisje van vak 13-F-3.

Door middel van een goed verzorgde powerpoint presentatie brachten ze het korte leven van kleine Sophia onder de aandacht. Sophia Pieternella van Vondel was haar naam voluit, het meisje dat de oorlogswinter 1944-1945 niet overleefde. Iedereen in de klas luisterde geboeid en deed actief mee in de vragenronde die er bij hoorde. Na afloop van hun presentatie kregen ze een warm applaus, een groot chocolade ei en een prima cijfer, een 10!

Ook meester Hendrik Lubben kreeg een prijsje omdat zijn klas als eerste een spreekbeurt verzorgde over het meisje van vak 13-F-3. Na afloop van de presentatie door Rowan en Delilah gaf Bert van Vondel nog een extra geschiedenis gastles en vertelde hij nog een heel oud familiesprookje waarin heel veel waarschuwingen en oplossingen in verborgen zijn. Alles met elkaar was het een geweldige ochtend.

Hassan Diab & Fake News

Jaish al-Islam, een van de extremistische moslimstrijdgroepen in Syrië beschuldigd de regering van president Assad dat deze op zaterdag 7 april 2018 een gasbom heeft gegooid. Hamza Birqdar, de leider van de extremistengroep vertelt dat veel inwoners van de plaats Douma in Oost-Ghouta hiervan slachtoffer zijn geworden. Veel mensen in de wereld vragen zich af of dat nu echt gebeurd is of dat hierover gelogen wordt.

In Syrië wordt oorlog gevoerd en Fake News is een van de oorlogswapens die gebruikt worden. Volgens Robert Fisk, een Engelse schrijver en journalist die als verslaggever de beschuldiging onderzoekt, klopt het verhaal helemaal niet. Hij is niet de enige die dit zegt, veel collega’s van hem zijn het met hem eens. Maar hoe zit het dan met die kinderen die op de filmbeelden te zien zijn die de hulpgroep ‘White Helmets’ gemaakt hebben? Daar zie je bijvoorbeeld een jongetje die door helpers met mondkapjes met water afgespoeld wordt. In de flikkerende actiebeelden is te zien dat ze het geschrokken ventje een pufje geven. Wat moet je daar nu van denken, dat is toch echt gebeurd? Dat is toch goed bewijs? Of toch niet?

De filmbeelden van dat jongetje gaan in no-time over de hele wereld en is te zien op veel televisiezenders en internet. Hij heet Hassan Diab, is 11 jaar en woont met zijn ouders in Douma. Lees eens wat hij zelf hierover vertelt: “We zaten in de kelder. Mijn moeder vertelde me dat we vandaag niets te eten hadden en dat we morgen wel zouden eten. Plotseling hoorden we mensen buiten roepen ‘kom gauw naar de eerste hulppost’. Dat deden we maar toen we binnen kwamen grepen ze me vast en begonnen ze water over me heen te gooien.” Zijn vader Omar Diab, vertelde dat hij op dat moment ergens anders aan het werk was. Toen hij hoorde dat zijn gezin naar de eerste hulppost was gegaan, was hij erg geschrokken en bezorgd. Hij ging direct naar hen toe. Hij vond ze, zag dat zijn zoon nat was en dat de de mensen koekjes, beschuit en dadels zaten te eten. Volgens Hassan en zijn vader was er niets aan de hand, was er helemaal geen gasaanval er was een gemeen toneelstukje opgevoerd.

En het verhaal van de ‘White Helmets’ dan? Weet je.. dat zijn liegende toneelspelers! Gelukkig zijn er goede onderzoekers die niet alles geloven en onderzoeken zoals Robert Fisk en mensen zoals Eva Karene Bartlett. Geloof niet alles, zoek en controleer zelf ook! Laat je niet voorliegen!

Het leugensprookje van Mischa

In het voorjaar van 1941 worden in België de papa en mama van Misha De Fonseca door de Duitsers opgepakt en naar een concentratiekamp gestuurd. Misha is nog maar 7 jaar en blijft helemaal alleen achter. Ze weet niet waar haar ouders gebleven zijn en waar ze naar toe moet. Heel dapper besluit ze om in de winter van 1941 op zoek te gaan naar haar ouders.

In de landen om haar heen is het oorlog. Het is een koude winter in Europa en moet ze goed uitkijken dat ze niet door de Duitsers opgepakt wordt. Ze loopt in haar eentje honderden kilometers door de Duitse bossen en verstopt zich in Poolse akkers. Ze loopt in de velden van Oekraïne, steekt grote rivieren over en passeert verschillende bergen.

Na lang reizen weet ze het Joodse getto in de Poolse stad Warschau binnen te glippen. Haar ouders kan ze daar niet vinden. Ze weet ook weer uit het zwaarbewaakte getto te ontsnappen en speurt verder. Ze komt regelmatig in gevaarlijke situaties terecht maar gelukkig is ze de geheime Duitse Staatspolitie (Gestapo) steeds te slim af. Af en toe lijkt haar situatie hopeloos en om haar eigen leven te redden moet ze zelfs een Duitse soldaat dood steken. Ze is vriendjes geworden met een groepje wolven, twee daarvan – pappa Ita en mamma Rita – beschermen haar. Samen met haar wolvenpapa en wolvenmama, de rest van de wolven én een klein kompas weet ze de weg naar België weer terug te vinden. Het Rode Kruis zorgt ervoor dat ze bij Oom Jean terecht komt en ze overleeft de oorlog.

Jaren later, als ze volwassen geworden is, schrijft ze haar verhaal op. In 1997 komt haar boek uit “Misha, een herinnering aan de holocaustjaren”. Haar verhaal wordt onder de Engelse titel Surviving with wolves in meer dan 18 talen gedrukt. Er wordt zelfs een film over gemaakt. In begin 2008 draait die film onder de Franse naam Survivre avec les Loups in Franse en Belgische bioscopen.

Maar dan gebeurt er plotseling iets………

Een Belgische journalist – Marc Metdepenningen – gelooft het verhaal van Misha niet helemaal. Als hij gaat onderzoeken ontdekt hij dat het verhaal gelogen is. In februari 2008 kan Misha er niet meer onderuit en vertelt ze dat haar waargebeurde verhaal allemaal fantasie is. Ze heeft het hele verhaal uit haar duim gezogen, ze heeft zó erg gelogen dat ze er zelf in is gaan geloven! Zelf zei ze: “het is niet de echte waarheid, maar mijn waarheid. Af en toe is het voor mij moeilijk om te begrijpen wat echt gebeurt is of wat ik gefantaseerd heb.”

In het echt bestaat Misha De Fonseca niet eens, haar echte naam is Monique Ernestine Josephine De Wael. Monique werd op 2 september 1937 in het Belgische Etterbeek geboren en.. ze was helemaal niet Joods! De hele oorlog is ze gewoon in België naar de lagere school gegaan, in Etterbeek. De zwerftocht door Europa, het wolvenverhaal en de arrestatie van haar ouders heeft ze allemaal zelf bedacht. Haar vader – Robert de Wael – vocht samen met de Duitsers en verraadde Belgische verzetsmensen aan de Gestapo!

Monique had – “als dochter van een verrader” – een eigen waarheid bij elkaar gefantaseerd, iets wat voor kinderen helemaal niet zo vreemd is. Niet zo heel lang geleden is er in Nederland een onderzoek gedaan naar de manier hoe hersens werken. Toen bleek dat het helemaal niet zo moeilijk was om mensen iets anders te laten geloven. Vooral verhalen die heel gruwelijk en erg bloederig waren maar nooit gebeurd waren werden vooral door kinderen heel makkelijk geloofd. Meer dan de helft van alle kinderen (52%) geloven in zelfbedachte / valse waarheden en blijven daar ook in geloven.

Monique was 3 jaar toen die verschrikkelijke oorlog uitbrak en daar heeft zij, net als miljoenen andere mensen, een heel erg nare herinnering aan overgehouden. Om die te kunnen verwerken heeft ze haar eigen waarheid gemaakt, een gelogen waarheid waarin ze zelf is gaan geloven alsof ze het écht had meegemaakt. Ze loog als een ooggetuige!

Het leugenverhaal van Monique De Wael zorgde voor veel publiciteit én voor verschillende rechtszaken. Eerst werd de uitgever van het boek (Mt. Ivy Press) voor een rechtbank gesleurd omdat het boek zo slecht verkocht. In 1998 moest de uitgever daarom een schadevergoeding betalen van $ 32.400.000,–. Maar jaren later, op 29 april 2014, besliste rechter Marc Kantrowitz dat $22.500.000,– aan de uitgever terug betaald moest worden. Het verhaal was een leugen.

Oorlog, hoe komt dat toch?

Leren ze op school niets over Adolf Hitler, concentratiekampen of Anne Frank? Hoe kan het toch dat er vandaag de dag in landen zoals Syrië en Yemen oorlog is? Wie zijn die oorlogen begonnen en om welke oorzaak of reden worden ze gevoerd? Zijn die Duitsers dan nooit klaar met oorlog voeren?

Met onze Duitse buren leven we vandaag de dag in vrede en kunnen we goed met hen opschieten. Zij komen nog steeds Nederland binnen, maar nu om koffie bij ons te drinken, inkopen doen en vakantie te vieren. Zelf gaan we ook al jaren boodschappen halen over de grens, gaan we op vakantie in Duitsland, we drinken een biertje samen en hebben plezier tijdens de oktoberfeesten. Adolf Hitler is allang dood en de Tweede Wereldoorlog is al meer dan 70 jaar voorbij. Toch lijken we over oorlog niets anders geleerd te krijgen dan over Adolf Hitler, de Duitse NAZI’s en WOII.

Voor die tijd en ook daarna, is er nog steeds, waar ook ter wereld, oorlog. We moeten ons er meer van bewust worden dat alle oorlogen het resultaat zijn van misleiding en bedrog. Mensen worden tegen elkaar opgezet waarbij politiek en geloof een belangrijke rol in spelen. Het zijn vooral de liegende politici die de werkelijkheid geweld aan doen. Nep-nieuws is al eeuwen oud en het is de media die het wereld-beeld (ver)vormd. Het zijn niet en nooit de burgers, maar de politici die, in naam van de vrede, de oorlog verklaren. Zo blijft de dood en vernietiging over de wereld rondgaan.

Vredeslessen, reacties van leerkrachten

Vanaf het moment dat Bert begint te vertellen luisteren de leerlingen aandachtig. Ze snappen zijn humor en lachen om zijn taalgebruik. Bert laat aan de hand van duidelijke voorbeelden zien dat de leerlingen iedere dag voor de gek gehouden worden. Deze voorbeelden geven de leerlingen inzicht hoe misleidend dingen kunnen zijn. Tijdens het verhaal over het ontstaan van hoe een oorlog begint wordt dit door Bert ondersteund met tekeningen die voor de leerlingen verhelderend zijn. De vele verrassingselementen houden het de gehele ochtend boeiend, waardoor de leerlingen met een hoofd vol nieuwe informatie naar huis gaan.”

Ademloos hebben de kinderen de hele ochtend zitten luisteren naar onderwerpen als oorlog, vrede, wapens massagedrag en symbolen die je ook nu nog overal en dagelijks tegenkomt. Niets is wat het lijkt, er zijn zoveel soorten waarheden. Niet NA-denken maar ZELF-denken is wat de kinderen wordt geleerd. Als je denkt dat een ochtend lang les geven over een onderwerp te veel is voor een groep drukke pubers? Fout! Ademloos hebben ze de hele ochtend geluisterd, het was te kort, echt! De kinderen werden zich er bewust van dat veel al voorbedacht is. Dat er een hoop zaken zijn die als vanzelfsprekend en normaal worden beschouwd, terwijl dat helemaal niet waar is. Spontaan nodigden wij Bert uit om te blijven om in de middag verder te gaan met zijn verhaal, hij heeft een schat aan parate kennis. Vredesonderwijs, een aanrader voor alle bovenbouwgroepen en wat ons betreft laten we hem het volgend jaar zeker terugkomen.”

Wat een eye-opener! Het sluit helemaal aan bij mijn plan voor deze groep zelf verantwoordelijk te zijn, zelf te denken. De leerlingen hebben de hele ochtend geluisterd, ze vonden de Nederlandse geschiedenis heel interssant. Leuk om in de kring te koken, een aangename afwisseling, ze beleven echt hoe het toen was. De ochtend vloog voorbij, er is veel informatie gegeven in combinatie met visuele ondersteuning. We hebben genoten, bedankt!”

Erg interessante les. De kinderen zaten geboeid te luisteren en bleven tot het eind geconcentreerd. Veel nieuwe informatie dat kinderen aan het denken zet, de kinderen leren zichzelf vragen te stellen en kritisch te denken. Een zeer positieve sfeer!”

De leerlingen zijn meegenomen in het verhaal over oorlogen. Er zit een mooie opbouw in de les. Eerst wordt duidelijk gemaakt hoe een oorlog ontstaat. Op verschillende manieren en met voorbeelden wordt het overgebracht naar de kinderen. Daarna de overstap naar de Eerste en Tweede Wereldoorlog en wat deze twee oorlogen met elkaar te maken hebben. Dan worden we meegenomen in het verhaal van de Hongerwinter. Dit n.a.v. Een verhaal over zijn eigen familiegeschiedenis. Om de leerlingen een klein beetje te laten ervaren wat er gegeten werd laat hij ze een maaltje koken van suikerbiet, wortel en tulpenbol. Het is koken in hongertijd. Er worden tussendoor luchtaanvallen nagebootst die het koken onderbreken. Prachtig om te zien hoe de leerlingen het koken oppakten en aangezet werden om goed samen te werken in totale chaos.”

Bert van Vondel gaf weer een prachtige en inspirerende les over Vredesonderwijs. Een les waarin hij aanzet tot zelf denken en niet klakkeloos volgen of geloven wat anderen zeggen. Een les ook over hoe oorogen worden gemaakt en over hoe wij voor de gek worden gehouden door propaganda en Nep-Nieuws. Een les die ik elk jaar mijn groep gun, omdat ze er zoveel van leren. Een les vol nieuwe kennis, inzichten en om-denken. Ik verwelkom Bert graag in het komende schooljaar.”

Een boeiende ochtend waarin de kinderen meegenomen worden in de geschiedenis op een fantastische manier zoals Bert dat kan.”

Bert begon de les door de kinderen een lekker plekje te laten opzoeken in de klas, zitten staan of liggen, dat deden ze dan ook. Ik had gedacht dat ze daar erg druk van zouden worden maar het tegenovergestelde was waar. Bert wist ze vanaf het begin te pakken en ze bleven aan zijn lippen hangen tot aan het einde. Hij vertelde veel dingen die nieuw voor de kinderen waren en die ik zelf ook niet wist. De kinderen werden echt aan het denken gezet, wat ook het doel van de les was. Af en toe werden ze er stil van, veel dingen hadden ze zich niet gerealiseerd, zoals hoe ingrijpend de hongerwinter was. Al met al een leerzame les! De kinderen gingen ook heel rustig naar huis. Een teken dat hun hoofd lekker vol zat. De doelen van de les heeft Bert volgens mij wel bereikt door ons regelmatig op het verkeerde been te zetten zodat de kinderen kritisch leren denken. Hij heeft ook veel informatie gegeven over dingen die we dachten zeker te weten maar toch anders bleken te zijn.”

Aanschouwelijk onderwijs vind ik belangrijk. Bert laat de leerlingen bewust ervaren hoe het werkt met goud, goed en geld, dit blijft ze bij. Bert is duidelijk en enthousiasmerend en de kinderen zijn erg betrokken. Geweldig om te zien hoe ze in de les samenwerken als ze zelf eten moeten maken.”

Bert nam ons mee terug in de tijd op een manier waardoor we ineens heel bewust werden van het feit dat jouw waarheid niet altijd de waarheid is.”

Een hele ochtend hebben we mogen luisteren naar de mooie verhalen van Bert van Vondel. Hij weet de toch wel moeilijke informatie op ludieke wijze over te brengen op de kinderen. Ze zitten ademloos te luisteren en lachen om de grapjes die gebruikt worden om serieuze zaken uit te leggen. Op deze manier blijft de informatie goed hangen. Het zelf maken van soep zoals dat in de oorlog ging was een groot succes, een goede les voor de kinderen. Voor mij als leerkracht leuk om te zien hoe sommige kinderen een bepaalde rol op zich nemen, wat ik ze anders niet altijd zie doen. Een teken dat het verhaal boeiend genoeg is om iedereen te bereiken. Kortom: weer een zeer geslaagde ochtend, waar de kinderen veel eyeopeners hebben gekregen. Ik kijk al uit naar een nieuwe gastles volgend jaar!”

De kinderen worden vanaf het begin aan het denken gezet. Door leuke activerende werkvormen. Omdenken en meedenken. Ze leren de basis van oorlog, hoe ze ontstaat en wat de gevolgen zijn. Het koken is erg leuk en voor de kinderen ook een ervaring waarbij ze dingen meemaken die ze nog niet eerder hebben gezien, meegemaakt of geproefd. Al met al een leuke en leerzame les.”

Leuk dat er onderwerpen uit de oorlog aan bod komen die in de geschiedenismethode niet aan de orde komen. Erg leuk dat de leerlingen zelf eten moesten koken en dat sommige van hen voor het eerst van hun leven een suikerbiet zien en zelfs kunnen proeven. Als ik aan het einde van de les vraag wat ze van deze ochtend hebben geleerd antwoordt een leerlinge “Juf, eigenlijk kennen wij geen honger” en een andere vult aan “Je moet vooral zelf blijven denken en niet alles direct maar geloven wat een ander zegt!” Mijn conclusie is dat de boodschap van deze ochtendvullende les goed bij de leerlingen is aangekomen.”

Bedankt voor weer een leerzame ochtend waarin de kinderen een reis door de geschiedenis gemaakt hebben. Elk kind zou deze reis met Bert moeten beleven.”

“Ik verwonder me erover dat de kinderen zolang kunnen luisteren, ze zijn de hele ochtend betrokken geweest. Een interessante en leerzame ochtend.”

“Bert krijgt het voor elkaar om van 08.30 tot 12.30 uur de kinderen geboeid te laten luisteren. Zijn belangrijkste thema om zelf te denken, komt duidelijk naar voren. Kinderen hebben nieuwe dingen gehoord. We hopen dat ze later in hun leven kritisch blijven denken en alle verhalen die ze horen tegen het licht houden”

Hartelijk dank voor het verzorgen van een leuke, zeer informatieve ochtend. Altijd weer leuk om te zien hoe jij de leerlingen een hele ochtend weet te boeien. De manier waarop jij de leerlingen naar dingen laat kijken en er over laat na-denken (voordenken), vind ik altijd leuk om te zien. Het persoonlijke verhaal over de hongerwinter sprak de kinderen denk ik enorm aan, vooral toen ze zich realiseerden dat je het over je eigen zusje had. Het bereiden van de “hongerwintermaaltijd” was een hele leuke activiteit. Al met al een hele leuke en leerzame morgen en voor herhaling vatbaar.”

Bert komt al jaren bij ons in groep 8 om ons te inspireren met zijn verhaal over oorlog en misleiding. Het is elke keer weer een fikse eye-opener voor de kinderen. Het blijft een genot om te zien hoe Bert de kinderen aan het (zelf)denken zet. Dit jaar lag de nadruk op het hongerleed dat hier in Nederland is geweest ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. De kinderen hebben op een interactieve manier een hele wijze les geleerd. Top gedaan Bert en absoluut tot volgend jaar!”

Bert nam ons mee terug in de tijd op een manier waardoor we ineens heel bewust werden van het feit dat jouw waarheid niet altijd de waarheid is. We zijn ook even meegenomen de hongerwinter in. De kinderen waren erg onder de indruk van het persoonlijke familieverhaal. Na soep gemaakt te hebben van tulpenbollen en suikerbieten is de ochtend succesvol afgesloten. Dank je wel Bert!”

“Bert is de gehele morgen bij ons op school geweest om te vertellen over geschiedenis. Hij behandelt de periode van de Eerste- tot en met de Tweede Wereldoorlog. Maar bovenal maakt hij de kinderen duidelijk dat ze alles kritisch moeten bekijken en niet alles voetstoots aannemen. Hij maakt veel gebruik van aanschouwelijk materiaal. Dit was een boeiende ochtend voor de kinderen, ze hebben hier ook echt van genoten. Bert komt al vele jaren bij ons op school om deze geschiedenisles te geven. We hopen hier zeker ook in de toekomst mee door te kunnen gaan.”

Namens de kinderen weer ontzettend bedankt Bert! We hebben erg veel van jou geleerd en je hebt ons aangezet tot denken. Ik zou het een goede zaak vinden wanneer jouw gastlessen in het reguliere onderwijsprogramma van de basisscholen wordt opgenomen.”

Vredesonderwijs op Oldambtster scholen

De Hongerwinter in Nederland, dat is het thema van de gastlessen waarmee het schooljaar 2017-2018 begon. In samenwerking met de gemeente Oldambt en met ondersteuning van wethouder B. Boon verzorgde gastdocent Bert van Vondel uit Scheemda op alle scholen in het Oldambt gastlessen Vredesonderwijs. Ook het SOOOG (Stichting Openbaar Onderwijs Oost Groningen) onderschreef de waarde van de gastlessen door deze financieel te ondersteunen voor alle scholen binnen haar gebied. Vredesonderwijs is meer dan het in herinnering terug brengen van een periode die bekend is geworden als de Tweede Wereldoorlog. Lijden, leed en dood is niet uniek of exclusief verbonden aan Adolf Hitler en misdadige NAZI’S. Voor die tijd en ook daarna is en wordt de wereld nog steeds geteisterd door oorlogen, zoals nu in Syrië en Yemen.

Van Vondel houdt zich ruim 40 jaar actief bezig met oorlog & vrede, over achtergronden, oorzaken en gevolgen. In de afgelopen 20 jaar heeft hij veel onderzoek verricht naar de rol en invloed van propaganda en nep-nieuws. De afgelopen 12 jaar heeft hij gastlessen verzorgd op honderden scholen in Nederland, aan ca. 550 groepen 8 – 7/8 van het basisonderwijs. Niet alleen in de provincie Groningen maar ook ver daarbuiten. Van Vondel is een verteller en heeft met name met kinderen een directe verbinding. Hij weet hen moeiteloos voor uren geboeid aan zijn lippen te binden. Zijn doel is het kinderen maar ook leerkrachten bewust te maken dat leugens en bedrog machtige en dodelijke wapens zijn. Hij motiveert de leerlingen hun rol te zien en verantwoordelijkheid te nemen en niet als willige schapen alles klakkeloos voor waarheid aan te nemen. Hij zet ze met behulp van praktische voorbeelden aan om het Nadenken te stoppen en dit te vervangen door Zelfdenken. Oorlogen zijn altijd het resultaat van misleiding en bedrog. Dat de Vredeslessen als waardevolle aanvulling op het bestaande lespakket gewaardeerd worden wordt ook onderschreven door de leerkrachten, zoals door Jolanda Frima, leerkracht op OBS De Noordkaap in Oostwold.

Ademloos hebben de kinderen de hele ochtend zitten luisteren naar onderwerpen als oorlog, vrede, wapens massagedrag en symbolen die je ook nu nog overal en dagelijks tegenkomt. Niets is wat het lijkt, er zijn zoveel soorten waarheden. Niet NA-denken maar ZELF-denken is wat de kinderen wordt geleerd. Als je denkt dat een ochtend lang les geven over een onderwerp te veel is voor een groep drukke pubers? Fout! Ademloos hebben ze de hele ochtend geluisterd, het was te kort, echt! De kinderen werden zich er bewust van dat veel al voorbedacht is. Dat er een hoop zaken zijn die als vanzelfsprekend en normaal worden beschouwd, terwijl dat helemaal niet waar is. Spontaan nodigden wij Bert uit om te blijven om in de middag verder te gaan met zijn verhaal, hij heeft een schat aan parate kennis. Vredesonderwijs, een aanrader voor alle bovenbouwgroepen en wat ons betreft laten we hem het volgend jaar zeker terugkomen.”

11 november..

“Nog een paar nachtjes slapen dan is het 11 november, dan is het weer Sint Maarten. Dan mag je met lichtjes langs de deur lopen, liedjes zingen en krijg je daarvoor wat lekkers om te snoepen. Vandaag gaan we een lampion maken” sprak de juf van een basisschool tegen haar kindjes. In de groep zat een meisje dat met haar ouders als vluchteling naar ons land gekomen was. Als haar mede klasgenootjes was ze ijverig aan het plakken en kleuren geslagen en een mooie lampion was het resultaat.

“Je kunt hem versieren door er gaatjes in te prikken waardoor straks het licht door naar buiten schijnt van het lampje, doe je best en maak maar wat moois”. Het donkerharige meisje was enthousiast aan het prikken maar toen ze klaar was en tevreden met haar werkstukje naar de juf toe liep keek ze heel verbaasd. “Wat doe je nou” zei ze een beetje boos “waarom prik je die rare vorm daar nu in?” en ze wees naar het rechtsdraaiende hakenkruis. “Dat mag helemaal niet, dat kan niet, waarom doe je zo raar”? Verschrikt keek het meisje naar de juf, “vind u het niet mooi? mag dat niet? In ons land is het een gelukkig teken, is dat hier niet zo?” vroeg ze met een zacht stemmetje…