Categorie archieven: Columns

Trots staat Arvid bij Mecca voor de kast met daarin de door hem geleverde producten. De 29-jarige Arvid Stiekema, onversneden nazaat van de toentertijd markante burgemeester Jan Leegwater van Scheemda, heeft er een leuke dagtaak aan om de firma uit Bovensmilde te vertegenwoordigen.

“Smakelijke en leuk verzorgde producten in private labeling, zoals dat in goed Gronings genoemd wordt, oftewel op maat en als het nodig is een op de klant afgestemd product”, zegt Arvid. Ruim vier jaar werkt de zoon van een Leekster Vinoloog nu bij het ooit door Henk Christerus opgerichte familiebedrijf dat zich in deze tak van sport gespecialiseerd heeft. Landelijk verkoopt de firma waar Henk zijn dochter Leonie nu de scepter zwaait hun uniek ontwikkelde producten aan een veelheid van afnemers.

Ook zoetwaren speciaal en delicatessenzaak Mecca in Winschoten verkoopt sinds kort een uitgelezen aanbod wat bij uitstek geschikt is om cadeau te geven als verjaardags- of gelegenheidsgeschenk. Blij met zo’n prominente klant in Winschoten timmert Stiekema ondertussen stevig aan de weg om in het Noorden meer gekwalificeerde verkoopadressen te realiseren. Voor wie een leuk en passend, lekker en smakelijk cadeau zoekt kijkt altijd eerst bij Mecca.

Al zestien jaar bakt Maarten op de Winschoter zaterdagmarkt aan de Venne de stroopwafels ruim goudbruin. De 57-jarige Maarten Sijpkes uit Nieuw Buinen is marktkoopman in hart en nieren en heeft het grootste deel van zijn arbeidzame leven buiten op de markt doorgebracht.

In het verleden met de verkoop en reparatie van tweewielers maar de opkomst van de elektrische fiets zorgde voor een carrière switch. De goedlachse en creatieve bolbuikige bakker stortte zich ambachtelijk op de wafelmarkt. Maarten ontwikkelde zijn eigen unieke wafeldeeg en verpakte dat samen met zijn broer Erik in een uniek concept. Samen zijn ze – elk op hun eigen plaats en weekdag – met hun mobiele wafelbakkerij in Winschoten, Haren en de Stad Groningen te vinden.

“Het is leuk en dankbaar werk”” zegt Maarten “de mensen zijn altijd blij aan de kraam en daar ben en word ik als mens goedgemutst van” zegt hij lachend. Maarten en Erik promoten hun Toko ook op Tiktok en verkopen hun vers gebakken en met stroop gevulde wafels in diverse formaten warm aan de kraam. Handzaam verpakt staan ze gevuld in zakjes ter verkoop op de toonbank en kortgeleden zag een nieuw en door Maarten zelf ontwikkelde blikverpakking het levenslicht. Zaterdags gaan de lekkere wafels van Maarten vers als warme broodjes over de toonbank en wie tussentijds en door de weeks zijn wafelhonger stillen wil kan terecht bij Mecca, daar staan ze in de toonkast geparkeerd, blikken vol Wafels van Maarten.

Met de kort tevoren nieuw gevonden vrinden uit zuid polderland reden we apart in twee vehikels verpakt door het Franse Normandie. Vriendin en ik veurop met de bontgekleurde 2CV en zij met een zelf gepimpte paarse vlammenwagen samen richting Caen.

Het werd toentertijd door ons als postnatale hippyjugend nog als spannend ervaren om door het met Hollywood History overladen Franse slagveld te koersen.

Wat wisten wij nu anders dan dat we met de paplepel ingegoten hadden gekregen. Beetje tegenvallend was het, dat weer wel, het decor met bijpassende plaatsnamen was leuk maar minder spannend omdat het leger geüniformeerde spelers en de geluidseffecten ontbraken, toch wel een minpuntje. Ook de stranden lagen er ondanks het mooie warme juni-weer stil en verlaten bij, geen toeristeninvasie, er was zelfs geen koek-en-zopie tentje open. Misschien dat we een warm hapje buiten de deur konden eten?

Het was al bijna noen en de stokbrood met pate hing ons na een paar dagen al een beetje de keel uit. We kozen unaniem voor een Franse chinees, daar wilden we onze Francjes wel aan spenderen. We moesten nog even geduld hebben, we waren iets te vroeg, de keuken was nog niet aangepast aan onze knorrende polderlandse magen. Daarop trokken we als kwartet aan de benenwagen en maakten we een kleine Tour de Caen. In een van de interessante straatjes met kleine leuke zaakjes kwam ik plotsklaps oog in oog te staan met een levensecht minihoofd op een stokje.

Interessant was dat het bij nadere inspectie een heus mensenhoofd geweest bleek te zijn dat bij leven en welzijn in Zuid Amerika aan de rest van het lichaam rondgehobbeld had. Het hoofdje op een stokje stond op haar beurt weer op een plateautje waarop een koperen plaatje verklarende gegraveerde tekst stond. Het bleek een ambachtelijk Jivaroaans kunststukje te zijn uit handen van koppensnellers, woonachtig aan Marañon River in Peru Ecuador.

Later speurwerk leerde dat het een exclusief exportproduct werd dat in de jaren ’30 in West Europa gretig aftrek vond en die onder andere Franse Freules een stijve plasser leek te bezorgen. Het was weer eens wat anders als zo’n opgezette wild woeste zwijnenkop, een bijzondere trofee leuk voor in de Salon bij biscuit en thee. Het was dan ook een hele kunst om die kanis van zo’n wilde woeste inboorling minitieus leeg te lepelen en als luxe Bijoux te prepareren.

Dat kostte al gauw drie dagen van intensieve arbeid, echt vakmanschap waaraan heel wat boze buurmannen ten prooi vielen. Eerst laten weken in stromend water, dan zorgvuldig villen, binnenstebuiten keren, vet- en vleesresten wegschrapen, met zand en hete stenen krimpen en vormen om tenslotte de oogleden dicht te plakken en de lippen dichtnaaien. Het haar werd niet geknipt en hing zwart, zacht en sluik als Coupe Autochtone op het door rook en as verder geconserveerde mordsdode relique.

De prijs viel mee, was nog geen zeven tientjes maar vriendin van toen kreeg er geen stijve plasser van, eerder de rillingen bij het idee alleen al dat die Bijoux met ons mee op tournee zou gaan. De Francs bleven in de knip om later bij de Franse chinees geconsumeerd te worden en ik bleef achter met de gedachte aan het eenzame gekrompen koppie. Jaren later zag ik enkele exemplaren kort in de geschiedschrijving voorbij schuifelen toen twee exemplaren afkomstig uit een Volkenkundig Museum, compleet gelabeld, eenmalig Acte de Présence gaven op een presentatietafel in Buchenwald om daarna nooit weer gezien te worden.

Direct en onwillekeurig moest ik denken aan mijn Tour de Caen uit toentertijd en mijn bijna veroverde Bijoux, mijn niet gerealiseerde Souvenir de France.

(foto: Wikimedia Commons)

Oftewel Joepie, nu gaat het goed komen! A New Star is Born aan de andere kant van de Grote Plas, een blondgekuifde Vredevorst zal die Kale Tsaar wel terug zijn kooi in-en-uit de Oekraine zal jagen.

Sprookjes bestaan nog, je hoeft er alleen maar in te geloven. Vandaag de dag zijn het vooral Grim(mige) afgietsels en fantastische vertelsels waarmee ze de wereldburgers om de oren smijten, afkomstig uit de giftige koker van goed geoutilleerde propagandakeukens.

Dat niet die domme donkere doos maar die blondgekuifde breedbekkikker die seniele griezelpedo gaat opvolgen, pfoeh.. dat is een opluchting. Nu zullen de wapens wel snel zwijgen, de soldaatjes naar hun hok terug gecommandeerd worden want dat gaat de blonde oempa-loempa doen. Droom lekker verder. Toen die Bruine Griezel met zijn Chance Chant na acht jaar trouwe oorlogsdienst vervangen zou worden door de Grillige Hex was er even kortsluiting en werd de clown de piste ingeschopt.

Verschillende plannen vielen in duigen, waaronder de coup in Turkije die mislukte en ondertussen is allang vergeten dat de wereld toen al op het randje van de Derde Ronde verkeerde. De clown moest en mocht even voor wat afleiding zorgen en bestaande afspraken afronden zoals de grootste wapendeal ooit met de Saoediërs, maar ook dat is al ruim vergeten. De Grillige Hex zou zoals gepland aantreden als de kruitdampen wereldwijd zouden opstijgen om dan als een fluwelen Fenix uit de puinhopen tevoorschijn te komen.

Net zo min als Woodrow Wilson zal de blondgekuifde Vredevorst de geschiedenis ingaan als heilige. Wilson werd in het zadel geprakt onder de slogan ‘He kept us out of the war..’ – nou, de geschiedenis leert anders. Op de aftrap van de Derde Helft mag de blondgekuifde breedbekkikker zijn kanis tonen, a new star is born, vergeet het maar – Hosha-na

Terwijl de met Sint & Pieten volgepakte Spaanse sleepboot haar koers over het Winschoterdiep naar de haven vervolgt, wurmt en wringt de tot fikse file gevormde stoet zich via de Blauwe Knoop over de nu weer gesloten brug naar de Rozenstad.

M’n Zwoele Franse Troela en ik wurmen ons eveneens een weg vooruit en net als we de tweede kronkel na de brug genomen hebben zien we een vreemd vehikel op het fietspad naast ons vooruit snellen.

Even voorbij de Shellpomp weet ik het gevaarte zwaaiend en vriendelijk lachend te onderscheppen en raak ik in gesprek met Olivier, de pedaleur van dienst. Relaxt onderuit hangend in zijn overdekte ligfiets lurkt de 41-jarige Olivier Le Marchand aan een zelfgeknoopte peuk. Terwijl de twee meedravende hondjes hun pootjes even intrekken en rustig naast het pad gaan liggen houdt hij in steenkool-Engels z’n relaas.

In november 2020 startte de uit de Bretagne herkomstige, gescheiden Fransoos zijn tocht in Zuid Portugal en pedaleerde zijn minicampercombi naar het Poolse Stettin. Elke dag trapte hij zijn ca. 500 kg wegende gevaarte zo’n 20 tot 30 km verder en-route en deed zaterdag de 16e november even de Molenstad aan. Medio april-mei 2025 verwacht hij weer thuis & terug te zijn en staat Mongolië als opvolgende bestemming op de agenda van CARADOG-TRAVEL.

Als even later Olivier zijn route weer vervolgt rollen Troela en ik richting centrum waar hippe Pietendreun en Klaasdisco me tegemoet golft als ik Troela voor korte tijd knipperend naast het stadhuis op adem laat komen. Als echte Neppiet lever ik gauw een Mofrikaans pakketje af in de binnenstad en draaf dan snel terug, trap Troela op haar staart en in de achteruit en zwaai in het voorbijgaan nog even naar Klaas… en naar Olivier die me plotsklaps voor de wielen fietst.

Het is een betrokken en bevlogen mens, de 57-jarige Maurits Langeler uit Nieuwe Pekela, de toekomst van de Pekelder bruggen gaan hem nauw aan het hart. In 2021 opperde de gemeente Pekela het onzalige plan dat 21 van de 34 bruggen finaal het loodje moesten leggen, het onderhoud werd te kostbaar.

Langeler, zoon van de directeur van het toentertijd befaamde Pekelder bedrijf ARROW, kwam samen met een groot aantal dorpsgenoten in het Belang van de Bruggen in actie.

Een creatieve en zakenkundige denktank bestaande uit inwoners uit Oude- Nieuwe- en Boven Pekela was het resultaat. Nu, drie jaar later, is in samenwerking met de Gemeente Pekela een herstelproject opgezet dat in eerste instantie begroot is op veertig miljoen euro. Het behoud van de bruggen heeft tot grote en vernieuwde verbinding gezorgd tussen de inwoners onderling. Ze worden praktisch en bekwaam ondersteund door een kundig comité – bestaande uit acht wijze en capabele mensen – (waaronder een Hoogleraar en Professor) waarvan de wieg in het Pekelder Veen gestaan heeft.

Pekela, nu een van de armste dorpen van het land, was door de vervening ooit rijker dan Amsterdam. Het waren de lange kanalen die voor het transport van het waardevolle veen gezorgd, hebben. De vele veenarbeiders van toen zwoegden voor de verrijking van enkelen en nu, vele decennia later zijn het de enkelen die zich bevlogen en vol passie inzetten voor het belang van velen en het Bruggen Belang van de Pekela’s, Maurits Langeler is een van hen.

Omgeven door een keur aan klankschalen zit Peter Witsel achter de tafel in de Kleine Monnik aan de Winschoter Venne. Onderhand zo’n acht jaar terug opende hij samen met z’n vrouw Hella deze bijzondere spirituele wonderwinkel na voorafgaand jaren op markten en spirituele beurzen te hebben gestaan.

Klankschalen is zijn vakgebied, “alles is energie en trilling en heeft effect op je doen, laten en wezen” zegt hij terwijl hij ter illustratie een van de oorspronkelijk Boeddhistische klankinstrumenten tevoorschijn haalt.

Zijn vrouw richt zich meer op de edelstenen die ze al jarenlang verkopen “al jaren veel gevraagd is de Gouden Driehoek, een trio heilzame stenen bestaande uit Amethist, Bergkristal en Rozenkwarts. Op verzoek en afspraak laat een energetisch therapeute al jaren edelstenen hun helende werk doen en ik sta telkens weer versteld van de wonderbaarlijke resultaten” zegt Hella. Het ontwikkelen van het bewustzijn is de doelstelling en de verkoop van klankschalen, edelstenen en etherische oliën in de winkel aan de Venne zijn een middel daartoe.

Terwijl Hella grotendeels de winkel onder haar hoede heeft neemt Peter al sinds jaar en dag de Wellness-groothandel voor zijn rekening. “Spiritualiteit is in, net als de energie van stenen en Tik-Tok speelt de laatste tijd een aanjagende rol” zegt hij. Wie echt interesse heeft en kennis van zaken verlangt nodigen we graag bij onsuit op de Venne in de Leukste winkel van Winschoten.

.. dat zou hij met alle liefde voor haar doen als zij later onverhoopt in een rolstoel terecht zou komen. Het onderwerp kwam decennia terug en op die dag ter sprake en dat niet zonder reden, ze lagen beiden al tijden niet meer op een lijn maar WAT als er een van de twee afhankelijk of ziek zou worden?

Het was alsof ze in een andere sociale en emotionele dimensie verzeild geraakt waren. Een extra handicap en bemoeilijkende factor was dat de communicatie steeds stroever verliep in een niet te begrijpen Nederlandse woke-taalvariant.

Vrouwen, hij had geregeld bingo als het op die wezens aankwam, maar ja… zij kwamen dan ook bevallig van Venus en hij als mannetje van planeet Mars. Koken bakken, braden, zorgen … zij kon het niet en deed het nauwelijks dus hij deed het graag en allemaal maar nooit zonder vakkundig gelardeerd commentaar van het bevallige Venuswezen dat volgens hem vervroegd en langdurig in prikkelbare overgangsperikelen terecht gekomen was. Toch en ondanks alles hield hij stug vast en vol want er waren geregeld nog wel seconden van geluk te bespeuren, tenminste als ze goed in haar vel zat.

Zij hield het tenslotte nog steeds bij hem uit, ongeregistreerd en nergens wettelijk verbonden, ze kon zo de bietenbrug Heim ins Reich naar het zuiden nemen als ze er voor koos dus hij moest toch wel iets goed doen. Koken kon hij prima en hij was ook nog eens multifunctioneel inzetbaar, dat waren nuttige eigenschappen die ze wel kon waarderen. Ze was zelfs zo tevree dat ze later – als hij onder de grond gewroet zou worden – wel bij hem in dezelfde kuil weggewerkt wilde worden. Hij ging toch eerder dood was haar heilige overtuiging. Hij vond het wel goed maar onder voorwaarden.. dat ze het lef niet had om zich ondergronds stiekem een gang te graven naar z’n al ingekuilde broer die op termijn zijn buurman zou worden.

Broerlief was bij leven een stuk dat wist hij, hij kende zijn verleden, maar zij lustte er bij leven en in een voorafgaand verleden ook wel pap van zo kwam hij veel later achter, dus als ze die afspraak maakten vond hij het wel ok om samen met zijn twee ingekuild te worden. Het scheelde haar tenslotte ook geld, dat was voor het vrekkige deel in haar geen onbelangrijk dingetje en de steen werd uiteraard ook gedeeld. Ze had de kleur voor z’n steen al uitgekozen, een model stond een grafveld verder al opgesteld, ze had dat pronkstuk al aan hem voorgesteld. Daarop kon later haar naam wel naast de zijne worden uitgehakt. Dat alles was afkomstig uit voorgaande tijd waarin de taal nog begrijpbaar, zij nog sociaal en ietsiepietsie welgemeend bewogen was.

Of zij z’n karretje in de weeromstuit ook zou duwen mocht het toevallig zo uitkomen, vroeg hij haar. Grote verschrikte ogen met hoog opgetrokken wenkbrauwen keken verbaasd op vanachter haar bril. Hoe of hij daar in Godsnaam bijkwam, dat was toch echt niet de bedoeling, zo had ze zich dat zeer zeker niet voorgesteld of voorgenomen. Daar wilde ze toch echt het werk niet van hebben, hij ging tenslotte toch eerder de pijp uit en die afspraak had ze nooit met hem gemaakt.. stel je toch eens voor riep ze met een vuil lachje uit: zij z’n karretje duwen!

Sta ik aan de kassa en wacht totdat de kassamiep m’n vracht verse groente voor mijn beide konijnen over de piep-scan getrokken heeft.

Twee kroppen andijvie, 4 kroppen botersla, 1 zak witlof, 2 zakken bospeen, 2 jonagold appels, 1 bak lekkere tomaatjes, 1 Chinese kool, 2 komkommers, 3 zakken ongebrande nootjesmix (voor door de mix, samen met vruchtenmuesli) .. en voor mezelf een bosje radijsjes.

Oh, u eet lekker deze week, zegt ze.. waarop ik antwoord dat het voor mijn konijnen is en.. dat ik die konijnen heb gekocht om – zo de nood aan de man komt – zelf op te peuzelen. Ze kijkt boos en reageert wat verontwaardigd. Zij is vegetariër zegt ze trots, ik eet geen levende wezens… Ik trek een radijsje dat los onderin het zakje gevallen is tevoorschijn en toon het haar. Alles leeft hoor, zeg ik .. de hele planeet, elke krop sla, ook elke radijs (die losgeslagen in het zakje weer voor zichzelf begonnen is) en zelfs al die wurmenburgers die ze ons door de strot wensen te drukken..

.. hoor ik mezelf denken als ik met m’n handzeisje de overblijvende resten van de natuurlijk afstervende voortuin wegmaai.

Een vuile rotlucht stijgt recht naar m’n neus als ik voorovergebogen naast het pad bij de voordeur m’n beide Lowa’s stevig in de kattenstront parkeer. Vroeger was m’n volksbuurt kinderrijk, vandaag de dag stikt het van de katten die alom aanwezig en volcontinu de in hun lichaam verterende Aldibrokken de hele buurt onderschijten.

Voor de meeste katteneigenaren is het een absoluut evangelie dat vrijmoedig over hun miauwende koters gesproken wordt, geen slecht woord wordt getolereerd, dat recht houden ze voor zichzelf. Kom niet aan hun poekie, en blijf er vooral af, waag het niet hun beest binnen te laten, te koesteren of te voeden, laat je gore vingers ervan. Poekie is allergisch voor blikvoer van de Poeisz en van brokken van de Appie raakt ze in de racekak.

Toen ik nog jong, arg- en zorgloos was liet ik me door m’n toenmalige lief overhalen om Igor asiel te verlenen, een zwarte kater van formaat, een roofdier van kaliber die de hele buurt de baas was maar lekker binnen op schoot zitten, ho maar. Het was een van vele katten waarvan ik adoptiefouder mocht zijn maar Igor was met stip toch wel een panter, hij beet alles dood wat voor zijn bek kwam. Ratten groter dan hemzelf legden het loodje maar ook muizen en vogeltjes stonder op het menu van dit roofdier.

Om de buurtbeesten tevoren te waarschuwen hadden we hem een bel omgebonden wat er voor zorgde dat potentiële slachtoffers op tijd een goed heenkomen konden zoeken. Zo ook die middag. M’n lief van toen had weer eens wat, een prematuur vogeltje was uit het nest gelazerd en moest natuurlijk door deze moeder Theresa gered worden. Thuis aangekomen toonde ze haar levende aanwinst en zette het beduusde vogeltje op de grond in de achtertuin. Ik probeerde haar nog te waarschuwen dat Igor niet in maar buitenshuis was, maar het was te laat.

Tingelbingel, Igor was er als de brandweer bij en het lot van het minivogeltje leek beslist, hoe lief ook schold en riep ….. in een fractie van een seconde had ik een baksteen te pakken die ik met ruime en ferme richting kutkat kieperde en ja hoor, RAAK! Het vogeltje lag plat gevouwen onder de steen en Igor naaide er tussen uit. Leuk zulke uit de natuur getrokken en voor de mens gefokte slaafbeesten die heerlijk spinnend op schoot slapen, kopjes geven en bij je in bed kruipen. M’n lief kreeg er geen genoeg van.. ook nadat de kindjes kwamen maakten de Joepies deel uit van onze roedel.

Bijna ging het finaal mis, toen zwangere lief ondanks vermanende woorden in haar nestdrang toch en vooral in de tuin en grond moest blijven wroeten en daarbij zichzelf wat microscopisch klein naar binnen werkte. Dat dat geen succes was bleek bij de geboorte van m’n tweede, tien dagen lang lag ze op de intensive care, totdat de natuur met hulp van dokter Elias haar uit de gevarenzone haalde. Hoezo kutkatten.. bijna was mijn klein dood, maar zij kwam er overheen en ook ik bleef doorademen.

Heb er wel eens over gedacht om weer een kat te nemen, maar waarom zou ik, er lopen genoeg in de buurt en ze zijn maar wat blij als ze een plakje worst of kaas van me toegeschoven of een aai van me krijgen, maar verder is het voor de baasjes zelf. Ik hoef er niet voor thuis te blijven, niet naar de dierenarts, geen bijkomende kosten en de stront heb ik al. Met een spijker schraap ik de stront uit de gleuven van m’n beide Lowa’s, schrob ze met een harde borstel regenwater schoon en leg ze even op afstand om te ontgeuren, het meurt geweldig de stront van die kutkatten!