Categoriearchief: Columns

How America Took Out The Nord Stream Pipeline

The New York Times called it a “mystery,” but the United States executed a covert sea operation that was kept secret—until now

(Intellectual property and copyright fully under the control of) Seymour Hersh, Febr. 8, 2023

The U.S. Navy’s Diving and Salvage Center can be found in a location as obscure as its name—down what was once a country lane in rural Panama City, a now-booming resort city in the southwestern panhandle of Florida, 70 miles south of the Alabama border. The center’s complex is as nondescript as its location—a drab concrete post-World War II structure that has the look of a vocational high school on the west side of Chicago. A coin-operated laundromat and a dance school are across what is now a four-lane road.

The center has been training highly skilled deep-water divers for decades who, once assigned to American military units worldwide, are capable of technical diving to do the good—using C4 explosives to clear harbors and beaches of debris and unexploded ordinance—as well as the bad, like blowing up foreign oil rigs, fouling intake valves for undersea power plants, destroying locks on crucial shipping canals. The Panama City center, which boasts the second largest indoor pool in America, was the perfect place to recruit the best, and most taciturn, graduates of the diving school who successfully did last summer what they had been authorized to do 260 feet under the surface of the Baltic Sea.

Last June, the Navy divers, operating under the cover of a widely publicized mid-summer NATO exercise known as BALTOPS 22, planted the remotely triggered explosives that, three months later, destroyed three of the four Nord Stream pipelines, according to a source with direct knowledge of the operational planning.

Two of the pipelines, which were known collectively as Nord Stream 1, had been providing Germany and much of Western Europe with cheap Russian natural gas for more than a decade. A second pair of pipelines, called Nord Stream 2, had been built but were not yet operational. Now, with Russian troops massing on the Ukrainian border and the bloodiest war in Europe since 1945 looming, President Joseph Biden saw the pipelines as a vehicle for Vladimir Putin to weaponize natural gas for his political and territorial ambitions.

Asked for comment, Adrienne Watson, a White House spokesperson, said in an email, “This is false and complete fiction.” Tammy Thorp, a spokesperson for the Central Intelligence Agency, similarly wrote: “This claim is completely and utterly false.” Biden’s decision to sabotage the pipelines came after more than nine months of highly secret back and forth debate inside Washington’s national security community about how to best achieve that goal. For much of that time, the issue was not whether to do the mission, but how to get it done with no overt clue as to who was responsible.

There was a vital bureaucratic reason for relying on the graduates of the center’s hardcore diving school in Panama City. The divers were Navy only, and not members of America’s Special Operations Command, whose covert operations must be reported to Congress and briefed in advance to the Senate and House leadership—the so-called Gang of Eight. The Biden Administration was doing everything possible to avoid leaks as the planning took place late in 2021 and into the first months of 2022.

President Biden and his foreign policy team—National Security Adviser Jake Sullivan, Secretary of State Tony Blinken, and Victoria Nuland, the Undersecretary of State for Policy—had been vocal and consistent in their hostility to the two pipelines, which ran side by side for 750 miles under the Baltic Sea from two different ports in northeastern Russia near the Estonian border, passing close to the Danish island of Bornholm before ending in northern Germany.

The direct route, which bypassed any need to transit Ukraine, had been a boon for the German economy, which enjoyed an abundance of cheap Russian natural gas—enough to run its factories and heat its homes while enabling German distributors to sell excess gas, at a profit, throughout Western Europe. Action that could be traced to the administration would violate US promises to minimize direct conflict with Russia. Secrecy was essential.

From its earliest days, Nord Stream 1 was seen by Washington and its anti-Russian NATO partners as a threat to western dominance. The holding company behind it, Nord Stream AG, was incorporated in Switzerland in 2005 in partnership with Gazprom, a publicly traded Russian company producing enormous profits for shareholders which is dominated by oligarchs known to be in the thrall of Putin. Gazprom controlled 51 percent of the company, with four European energy firms—one in France, one in the Netherlands and two in Germany—sharing the remaining 49 percent of stock, and having the right to control downstream sales of the inexpensive natural gas to local distributors in Germany and Western Europe. Gazprom’s profits were shared with the Russian government, and state gas and oil revenues were estimated in some years to amount to as much as 45 percent of Russia’s annual budget.

America’s political fears were real: Putin would now have an additional and much-needed major source of income, and Germany and the rest of Western Europe would become addicted to low-cost natural gas supplied by Russia—while diminishing European reliance on America. In fact, that’s exactly what happened. Many Germans saw Nord Stream 1 as part of the deliverance of former Chancellor Willy Brandt’s famed Ostpolitik theory, which would enable postwar Germany to rehabilitate itself and other European nations destroyed in World War II by, among other initiatives, utilizing cheap Russian gas to fuel a prosperous Western European market and trading economy.

Nord Stream 1 was dangerous enough, in the view of NATO and Washington, but Nord Stream 2, whose construction was completed in September of 2021, would, if approved by German regulators, double the amount of cheap gas that would be available to Germany and Western Europe. The second pipeline also would provide enough gas for more than 50 percent of Germany’s annual consumption. Tensions were constantly escalating between Russia and NATO, backed by the aggressive foreign policy of the Biden Administration.

Opposition to Nord Stream 2 flared on the eve of the Biden inauguration in January 2021, when Senate Republicans, led by Ted Cruz of Texas, repeatedly raised the political threat of cheap Russian natural gas during the confirmation hearing of Blinken as Secretary of State. By then a unified Senate had successfully passed a law that, as Cruz told Blinken, “halted [the pipeline] in its tracks.” There would be enormous political and economic pressure from the German government, then headed by Angela Merkel, to get the second pipeline online.

Would Biden stand up to the Germans? Blinken said yes, but added that he had not discussed the specifics of the incoming President’s views. “I know his strong conviction that this is a bad idea, the Nord Stream 2,” he said. “I know that he would have us use every persuasive tool that we have to convince our friends and partners, including Germany, not to move forward with it.”

A few months later, as the construction of the second pipeline neared completion, Biden blinked. That May, in a stunning turnaround, the administration waived sanctions against Nord Stream AG, with a State Department official conceding that trying to stop the pipeline through sanctions and diplomacy had “always been a long shot.” Behind the scenes, administration officials reportedly urged Ukrainian President Volodymyr Zelensky, by then facing a threat of Russian invasion, not to criticize the move.

There were immediate consequences. Senate Republicans, led by Cruz, announced an immediate blockade of all of Biden’s foreign policy nominees and delayed passage of the annual defense bill for months, deep into the fall. Politico later depicted Biden’s turnabout on the second Russian pipeline as “the one decision, arguably more than the chaotic military withdrawal from Afghanistan, that has imperiled Biden’s agenda.”

The administration was floundering, despite getting a reprieve on the crisis in mid-November, when Germany’s energy regulators suspended approval of the second Nord Stream pipeline. Natural gas prices surged 8% within days, amid growing fears in Germany and Europe that the pipeline suspension and the growing possibility of a war between Russia and Ukraine would lead to a very much unwanted cold winter. It was not clear to Washington just where Olaf Scholz, Germany’s newly appointed chancellor, stood. Months earlier, after the fall of Afghanistan, Scholtz had publicly endorsed French President Emmanuel Macron’s call for a more autonomous European foreign policy in a speech in Prague—clearly suggesting less reliance on Washington and its mercurial actions.

Throughout all of this, Russian troops had been steadily and ominously building up on the borders of Ukraine, and by the end of December more than 100,000 soldiers were in position to strike from Belarus and Crimea. Alarm was growing in Washington, including an assessment from Blinken that those troop numbers could be “doubled in short order.”

The administration’s attention once again was focused on Nord Stream. As long as Europe remained dependent on the pipelines for cheap natural gas, Washington was afraid that countries like Germany would be reluctant to supply Ukraine with the money and weapons it needed to defeat Russia. It was at this unsettled moment that Biden authorized Jake Sullivan to bring together an interagency group to come up with a plan. All options were to be on the table. But only one would emerge.

PLANNING

In December of 2021, two months before the first Russian tanks rolled into Ukraine, Jake Sullivan convened a meeting of a newly formed task force—men and women from the Joint Chiefs of Staff, the CIA, and the State and Treasury Departments—and asked for recommendations about how to respond to Putin’s impending invasion.

It would be the first of a series of top-secret meetings, in a secure room on a top floor of the Old Executive Office Building, adjacent to the White House, that was also the home of the President’s Foreign Intelligence Advisory Board (PFIAB). There was the usual back and forth chatter that eventually led to a crucial preliminary question: Would the recommendation forwarded by the group to the President be reversible—such as another layer of sanctions and currency restrictions—or irreversible—that is, kinetic actions, which could not be undone?

What became clear to participants, according to the source with direct knowledge of the process, is that Sullivan intended for the group to come up with a plan for the destruction of the two Nord Stream pipelines—and that he was delivering on the desires of the President.

Over the next several meetings, the participants debated options for an attack. The Navy proposed using a newly commissioned submarine to assault the pipeline directly. The Air Force discussed dropping bombs with delayed fuses that could be set off remotely. The CIA argued that whatever was done, it would have to be covert. Everyone involved understood the stakes. “This is not kiddie stuff,” the source said. If the attack were traceable to the United States, “It’s an act of war.”

At the time, the CIA was directed by William Burns, a mild-mannered former ambassador to Russia who had served as deputy secretary of state in the Obama Administration. Burns quickly authorized an Agency working group whose ad hoc members included—by chance—someone who was familiar with the capabilities of the Navy’s deep-sea divers in Panama City. Over the next few weeks, members of the CIA’s working group began to craft a plan for a covert operation that would use deep-sea divers to trigger an explosion along the pipeline.

Something like this had been done before. In 1971, the American intelligence community learned from still undisclosed sources that two important units of the Russian Navy were communicating via an undersea cable buried in the Sea of Okhotsk, on Russia’s Far East Coast. The cable linked a regional Navy command to the mainland headquarters at Vladivostok.

A hand-picked team of Central Intelligence Agency and National Security Agency operatives was assembled somewhere in the Washington area, under deep cover, and worked out a plan, using Navy divers, modified submarines and a deep-submarine rescue vehicle, that succeeded, after much trial and error, in locating the Russian cable. The divers planted a sophisticated listening device on the cable that successfully intercepted the Russian traffic and recorded it on a taping system.

The NSA learned that senior Russian navy officers, convinced of the security of their communication link, chatted away with their peers without encryption. The recording device and its tape had to be replaced monthly and the project rolled on merrily for a decade until it was compromised by a forty-four-year-old civilian NSA technician named Ronald Pelton who was fluent in Russian. Pelton was betrayed by a Russian defector in 1985 and sentenced to prison. He was paid just $5,000 by the Russians for his revelations about the operation, along with $35,000 for other Russian operational data he provided that was never made public.

That underwater success, codenamed Ivy Bells, was innovative and risky, and produced invaluable intelligence about the Russian Navy’s intentions and planning.

Still, the interagency group was initially skeptical of the CIA’s enthusiasm for a covert deep-sea attack. There were too many unanswered questions. The waters of the Baltic Sea were heavily patrolled by the Russian navy, and there were no oil rigs that could be used as cover for a diving operation. Would the divers have to go to Estonia, right across the border from Russia’s natural gas loading docks, to train for the mission? “It would be a goat fuck,” the Agency was told.

Throughout “all of this scheming,” the source said, “some working guys in the CIA and the State Department were saying, ‘Don’t do this. It’s stupid and will be a political nightmare if it comes out.’”

Nevertheless, in early 2022, the CIA working group reported back to Sullivan’s interagency group: “We have a way to blow up the pipelines.”

What came next was stunning. On February 7, less than three weeks before the seemingly inevitable Russian invasion of Ukraine, Biden met in his White House office with German Chancellor Olaf Scholz, who, after some wobbling, was now firmly on the American team. At the press briefing that followed, Biden defiantly said, “If Russia invades . . . there will be no longer a Nord Stream 2. We will bring an end to it.”

Twenty days earlier, Undersecretary Nuland had delivered essentially the same message at a State Department briefing, with little press coverage. “I want to be very clear to you today,” she said in response to a question. “If Russia invades Ukraine, one way or another Nord Stream 2 will not move forward.”

Several of those involved in planning the pipeline mission were dismayed by what they viewed as indirect references to the attack.

“It was like putting an atomic bomb on the ground in Tokyo and telling the Japanese that we are going to detonate it,” the source said. “The plan was for the options to be executed post invasion and not advertised publicly. Biden simply didn’t get it or ignored it.”

Biden’s and Nuland’s indiscretion, if that is what it was, might have frustrated some of the planners. But it also created an opportunity. According to the source, some of the senior officials of the CIA determined that blowing up the pipeline “no longer could be considered a covert option because the President just announced that we knew how to do it.”

The plan to blow up Nord Stream 1 and 2 was suddenly downgraded from a covert operation requiring that Congress be informed to one that was deemed as a highly classified intelligence operation with U.S. military support. Under the law, the source explained, “There was no longer a legal requirement to report the operation to Congress. All they had to do now is just do it—but it still had to be secret. The Russians have superlative surveillance of the Baltic Sea.”

The Agency working group members had no direct contact with the White House, and were eager to find out if the President meant what he’d said—that is, if the mission was now a go. The source recalled, “Bill Burns comes back and says, ‘Do it.’”

THE OPERATION

Norway was the perfect place to base the mission.

In the past few years of East-West crisis, the U.S. military has vastly expanded its presence inside Norway, whose western border runs 1,400 miles along the north Atlantic Ocean and merges above the Arctic Circle with Russia. The Pentagon has created high paying jobs and contracts, amid some local controversy, by investing hundreds of millions of dollars to upgrade and expand American Navy and Air Force facilities in Norway. The new works included, most importantly, an advanced synthetic aperture radar far up north that was capable of penetrating deep into Russia and came online just as the American intelligence community lost access to a series of long-range listening sites inside China.

A newly refurbished American submarine base, which had been under construction for years, had become operational and more American submarines were now able to work closely with their Norwegian colleagues to monitor and spy on a major Russian nuclear redoubt 250 miles to the east, on the Kola Peninsula. America also has vastly expanded a Norwegian air base in the north and delivered to the Norwegian air force a fleet of Boeing-built P8 Poseidon patrol planes to bolster its long-range spying on all things Russia.

In return, the Norwegian government angered liberals and some moderates in its parliament last November by passing the Supplementary Defense Cooperation Agreement (SDCA). Under the new deal, the U.S. legal system would have jurisdiction in certain “agreed areas” in the North over American soldiers accused of crimes off base, as well as over those Norwegian citizens accused or suspected of interfering with the work at the base.

Norway was one of the original signatories of the NATO Treaty in 1949, in the early days of the Cold War. Today, the supreme commander of NATO is Jens Stoltenberg, a committed anti-communist, who served as Norway’s prime minister for eight years before moving to his high NATO post, with American backing, in 2014. He was a hardliner on all things Putin and Russia who had cooperated with the American intelligence community since the Vietnam War. He has been trusted completely since. “He is the glove that fits the American hand,” the source said.

Back in Washington, planners knew they had to go to Norway. “They hated the Russians, and the Norwegian navy was full of superb sailors and divers who had generations of experience in highly profitable deep-sea oil and gas exploration,” the source said. They also could be trusted to keep the mission secret. (The Norwegians may have had other interests as well. The destruction of Nord Stream—if the Americans could pull it off—would allow Norway to sell vastly more of its own natural gas to Europe.)

Sometime in March, a few members of the team flew to Norway to meet with the Norwegian Secret Service and Navy. One of the key questions was where exactly in the Baltic Sea was the best place to plant the explosives. Nord Stream 1 and 2, each with two sets of pipelines, were separated much of the way by little more than a mile as they made their run to the port of Greifswald in the far northeast of Germany.

The Norwegian navy was quick to find the right spot, in the shallow waters of the Baltic sea a few miles off Denmark’s Bornholm Island. The pipelines ran more than a mile apart along a seafloor that was only 260 feet deep. That would be well within the range of the divers, who, operating from a Norwegian Alta class mine hunter, would dive with a mixture of oxygen, nitrogen and helium streaming from their tanks, and plant shaped C4 charges on the four pipelines with concrete protective covers. It would be tedious, time consuming and dangerous work, but the waters off Bornholm had another advantage: there were no major tidal currents, which would have made the task of diving much more difficult. After a bit of research, the Americans were all in.

At this point, the Navy’s obscure deep-diving group in Panama City once again came into play. The deep-sea schools at Panama City, whose trainees participated in Ivy Bells, are seen as an unwanted backwater by the elite graduates of the Naval Academy in Annapolis, who typically seek the glory of being assigned as a Seal, fighter pilot, or submariner. If one must become a “Black Shoe”—that is, a member of the less desirable surface ship command—there is always at least duty on a destroyer, cruiser or amphibious ship. The least glamorous of all is mine warfare. Its divers never appear in Hollywood movies, or on the cover of popular magazines.

“The best divers with deep diving qualifications are a tight community, and only the very best are recruited for the operation and told to be prepared to be summoned to the CIA in Washington,” the source said. The Norwegians and Americans had a location and the operatives, but there was another concern: any unusual underwater activity in the waters off Bornholm might draw the attention of the Swedish or Danish navies, which could report it.

Denmark had also been one of the original NATO signatories and was known in the intelligence community for its special ties to the United Kingdom. Sweden had applied for membership into NATO, and had demonstrated its great skill in managing its underwater sound and magnetic sensor systems that successfully tracked Russian submarines that would occasionally show up in remote waters of the Swedish archipelago and be forced to the surface.

The Norwegians joined the Americans in insisting that some senior officials in Denmark and Sweden had to be briefed in general terms about possible diving activity in the area. In that way, someone higher up could intervene and keep a report out of the chain of command, thus insulating the pipeline operation. “What they were told and what they knew were purposely different,” the source told me. (The Norwegian embassy, asked to comment on this story, did not respond.)

The Norwegians were key to solving other hurdles. The Russian navy was known to possess surveillance technology capable of spotting, and triggering, underwater mines. The American explosive devices needed to be camouflaged in a way that would make them appear to the Russian system as part of the natural background—something that required adapting to the specific salinity of the water. The Norwegians had a fix.

The Norwegians also had a solution to the crucial question of when the operation should take place. Every June, for the past 21 years, the American Sixth Fleet, whose flagship is based in Gaeta, Italy, south of Rome, has sponsored a major NATO exercise in the Baltic Sea involving scores of allied ships throughout the region. The current exercise, held in June, would be known as Baltic Operations 22, or BALTOPS 22. The Norwegians proposed this would be the ideal cover to plant the mines.

The Americans provided one vital element: they convinced the Sixth Fleet planners to add a research and development exercise to the program. The exercise, as made public by the Navy, involved the Sixth Fleet in collaboration with the Navy’s “research and warfare centers.” The at-sea event would be held off the coast of Bornholm Island and involve NATO teams of divers planting mines, with competing teams using the latest underwater technology to find and destroy them.

It was both a useful exercise and ingenious cover. The Panama City boys would do their thing and the C4 explosives would be in place by the end of BALTOPS22, with a 48-hour timer attached. All of the Americans and Norwegians would be long gone by the first explosion. 

The days were counting down. “The clock was ticking, and we were nearing mission accomplished,” the source said.

And then: Washington had second thoughts. The bombs would still be planted during BALTOPS, but the White House worried that a two-day window for their detonation would be too close to the end of the exercise, and it would be obvious that America had been involved.

Instead, the White House had a new request: “Can the guys in the field come up with some way to blow the pipelines later on command?”

Some members of the planning team were angered and frustrated by the President’s seeming indecision. The Panama City divers had repeatedly practiced planting the C4 on pipelines, as they would during BALTOPS, but now the team in Norway had to come up with a way to give Biden what he wanted—the ability to issue a successful execution order at a time of his choosing.

Being tasked with an arbitrary, last-minute change was something the CIA was accustomed to managing. But it also renewed the concerns some shared over the necessity, and legality, of the entire operation.

The President’s secret orders also evoked the CIA’s dilemma in the Vietnam War days, when President Johnson, confronted by growing anti-Vietnam War sentiment, ordered the Agency to violate its charter—which specifically barred it from operating inside America—by spying on antiwar leaders to determine whether they were being controlled by Communist Russia.

The agency ultimately acquiesced, and throughout the 1970s it became clear just how far it had been willing to go. There were subsequent newspaper revelations in the aftermath of the Watergate scandals about the Agency’s spying on American citizens, its involvement in the assassination of foreign leaders and its undermining of the socialist government of Salvador Allende.

Those revelations led to a dramatic series of hearings in the mid-1970s in the Senate, led by Frank Church of Idaho, that made it clear that Richard Helms, the Agency director at the time, accepted that he had an obligation to do what the President wanted, even if it meant violating the law.

In unpublished, closed-door testimony, Helms ruefully explained that “you almost have an Immaculate Conception when you do something” under secret orders from a President. “Whether it’s right that you should have it, or wrong that you shall have it, [the CIA] works under different rules and ground rules than any other part of the government.” He was essentially telling the Senators that he, as head of the CIA, understood that he had been working for the Crown, and not the Constitution.

The Americans at work in Norway operated under the same dynamic, and dutifully began working on the new problem—how to remotely detonate the C4 explosives on Biden’s order. It was a much more demanding assignment than those in Washington understood. There was no way for the team in Norway to know when the President might push the button. Would it be in a few weeks, in many months or in half a year or longer?

The C4 attached to the pipelines would be triggered by a sonar buoy dropped by a plane on short notice, but the procedure involved the most advanced signal processing technology. Once in place, the delayed timing devices attached to any of the four pipelines could be accidentally triggered by the complex mix of ocean background noises throughout the heavily trafficked Baltic Sea—from near and distant ships, underwater drilling, seismic events, waves and even sea creatures.

To avoid this, the sonar buoy, once in place, would emit a sequence of unique low frequency tonal sounds—much like those emitted by a flute or a piano—that would be recognized by the timing device and, after a pre-set hours of delay, trigger the explosives. (“You want a signal that is robust enough so that no other signal could accidentally send a pulse that detonated the explosives,”

I was told by Dr. Theodore Postol, professor emeritus of science, technology and national security policy at MIT. Postol, who has served as the science adviser to the Pentagon’s Chief of Naval Operations, said the issue facing the group in Norway because of Biden’s delay was one of chance: “The longer the explosives are in the water the greater risk there would be of a random signal that would launch the bombs.”)

On September 26, 2022, a Norwegian Navy P8 surveillance plane made a seemingly routine flight and dropped a sonar buoy. The signal spread underwater, initially to Nord Stream 2 and then on to Nord Stream 1. A few hours later, the high-powered C4 explosives were triggered and three of the four pipelines were put out of commission. Within a few minutes, pools of methane gas that remained in the shuttered pipelines could be seen spreading on the water’s surface and the world learned that something irreversible had taken place.

FALLOUT

In the immediate aftermath of the pipeline bombing, the American media treated it like an unsolved mystery. Russia was repeatedly cited as a likely culprit, spurred on by calculated leaks from the White House—but without ever establishing a clear motive for such an act of self-sabotage, beyond simple retribution. A few months later, when it emerged that Russian authorities had been quietly getting estimates for the cost to repair the pipelines, the New York Times described the news as “complicating theories about who was behind” the attack. No major American newspaper dug into the earlier threats to the pipelines made by Biden and Undersecretary of State Nuland.

While it was never clear why Russia would seek to destroy its own lucrative pipeline, a more telling rationale for the President’s action came from Secretary of State Blinken. Asked at a press conference last September about the consequences of the worsening energy crisis in Western Europe, Blinken described the moment as a potentially good one:

“It’s a tremendous opportunity to once and for all remove the dependence on Russian energy and thus to take away from Vladimir Putin the weaponization of energy as a means of advancing his imperial designs. That’s very significant and that offers tremendous strategic opportunity for the years to come, but meanwhile we’re determined to do everything we possibly can to make sure the consequences of all of this are not borne by citizens in our countries or, for that matter, around the world.”

More recently, Victoria Nuland expressed satisfaction at the demise of the newest of the pipelines. Testifying at a Senate Foreign Relations Committee hearing in late January she told Senator Ted Cruz, “Like you, I am, and I think the Administration is, very gratified to know that Nord Stream 2 is now, as you like to say, a hunk of metal at the bottom of the sea.”

The source had a much more streetwise view of Biden’s decision to sabotage more than 1500 miles of Gazprom pipeline as winter approached. “Well,” he said, speaking of the President, “I gotta admit the guy has a pair of balls. He said he was going to do it, and he did.”

Asked why he thought the Russians failed to respond, he said cynically, “Maybe they want the capability to do the same things the U.S. Did.

“It was a beautiful cover story,” he went on. “Behind it was a covert operation that placed experts in the field and equipment that operated on a covert signal. “The only flaw was the decision to do it.”

DAT was ook wat de International Business Machines Corporation (IBM) in de jaren ’30 van de vorige eeuw gedacht moet hebben. De door hen ontwikkelde identificatie- en catalogiseringsprogramma’s werden na WOI in het verslagen Duitse Rijk ingezet om de bevolkingadministraties te moderniseren en bij te houden. Een handig hulpmiddel om te kijken wie en hoeveel van die vermaledijde rotmoffen het slachtveld van 14-18 hadden overleefd.

Samen met haar dochteronderneming Dehomag knutselden de fonkelfris aangetreden heren van de Nieuwe Orde er in de dertiger jaren een goed geolied hulpmiddel van dat met gemak tot zes miljoen kon tellen. In de jaren veertig begon daarna het aftellen van boven naar beneden.

De publicist Edwin Black stelt dat het zonder de hulp van IBM niet DAT doorslaande succes geweest had kunnen zijn zoals natijd ingeboekt geworden is. Joodse volksverhuizers die voor fanatieke Siegheilers op de vlucht sloegen en in de Lage Landen bij de Zee terecht kwamen konden de doodsdans niet ontlopen.

Bij geloofsgenoten en welwillende Klompeniers van allerlei pluimage schuilend onderdak, op zolderkamers, kelders en in achterhuizen. Het was geen vette bijverdienste, mocht eerder wel wat kosten, zowel voor gastheer & gastvrouw alsook de gasten zelf betaalden fluks en veel.

Het was dat Kaaskoppenland niet achterbleef in de vaart der volkeren, die IBM-den ook hier frank & fier. Zo kwamen de Vluchtelaars uiteindeljk maar toch pin-point-precies in het systeem terecht. Van hen werd – net als bij de Oosterburen – alles nauwkeurig bijgehouden, voornaam, tussenvoegsel, achternaam, leeftijd en adres.

Erg handig natuurlijk zodat ze naar wens en op verzoek individueel, rechtstreeks en in persoon uitgenodigd konden worden. In de regel niet om een uitreisvisa af te halen maar een enkeltje NS naar het Oosten. Je zou denken dat tijden veranderen, maar niets is wat het schijnt.

Neem nu volksverhuizers uit de Oekraïne die zich begin 2022 in het Verenigd Koninkrijk in veiligheid gebracht dachten te hebben. Weg van de blauw-gele grenzen overrollende- en binnendringende Russen, op de vlucht voor de Groot Russische Wereld Rijk nastrevende Ost-Fuhrer. Welwillende Engelsozen boden hen in het kader van de “Homes for Ukraine”-regeling een thuis aan en ontvingen daarvoor £ 350 per maand. Veilig achter de White Cliffs of Dover..

En zo ineens komt daar op 30 januari 2023 die brief, gericht aan alle goedwillende gastheren & gastvrouwen, afkomstig van The Secretary of State for Levelling Up, Housing and Communities. In opdracht van staatssecretaris Michael Gove en op verzoek van de regering van Ukraine.

De gastheren & dames moeten ALLE persoonlijke informatie verstrekken van Oekraïense mannen van 18 jaar en ouder, zoals voornaam, tussenvoegsel, achternaam, leeftijd en de huidige verblijfplaats, en worden ze VERPLICHT hen op te dragen zich te melden op de Oekraïense Ambassade in het Verenigde Koninkrijk om hun persoonlijke gegevens individueel te Specificeren.

Gelukkig zijn de tijden niet gelijk aan de Tijd-van-Toen.. ZIJ zijn NIET net als toentertijd gevlucht voor het ongedierte van Toen. Alle Europese overheden en gevestigde politieke partijen bezweren op erewoord, oprecht, met klem en onder ede dat daarvan GEEN sprake is.. gelukkig maar, het zou anders wat zijn, brrrr.. Nazi’s im Osten, stel je toch eens voor!

En toch..?

Ik heb fanatieke en zeer gewaardeerde kundige Communistische vrienden in mijn roedel die daar toch heel anders over denken, ik heb evenzo uitgesproken en weldenkende Socialistische vrienden in dezelfde mij omringende roedel die het daarmee volledig eens zijn. Voor hen is het overduidelijk, wat DAAR in Oekraïne aan de macht zit is vergiftigd door een uiterst gevaarlijk en dodelijk virus.

Tenslotte laten mijn zeer gewaardeerde vrienden uit de ‘Rechtse Scene’ – en dat zijn zeker niet de minsten! Ontwikkelde en in de geschiedenis zeer geschoolde mannen en vrouwen en fijne kameraden – weten dat er geen twijfel over kan bestaan wat voor tuig daar in Kiev rond-stampt.

NEE… ZIJ weten wel beter, ZIJ kennen de geschiedenis, bestuderen ze ook nauwgezet. ZIJ laten zich niet meeslepen met dit smerige en dodelijke virus, aan hun lijf, dat van hun familie, hun kinderen – GEEN polonaise, juist ook voor hen telt Meten is Weten ..

(Tekst: – Frans DE SMET – 2005)

“We zijn allemaal in de ban van de vogelgriep die steeds dichterbij komt. Het Zwitserse concern Roche verdient aan deze quasi-paniek schatten: op internetveilingen worden inmiddels waanzinnige prijzen geboden voor de Roche-griepremmer Tamiflu. ,,Het is niet eens een perfect middel”, merkt de Leuvense viroloog Marc Van Ranst op.

De huidige vogelgriep heet in het medisch jargon H5N1. Of, waar en wanneer dit virus zich zal ontwikkelen tot een massavernietigingsziekte zoals in 1918 weet niemand. ,,We hebben geen vaccin achter de hand voor het geval die ramp zich voltrekt”, zegt viroloog Marc Van Ranst die een wereldautoriteit is inzake griep. ,,Maar we bereiden ons zeer terdege voor op zo’n ramp. De federale regering trekt de nodige middelen uit. Bijgevolg moeten we te allen prijs paniek voorkomen. Want die kan veel meer schade aanrichten dan de griep zelf. Als iedereen zijn handen wast wanneer het moet, kan er veel worden voorkomen.”

Pillen hamsteren

Bij gebrek aan een efficiënt vaccin tegen de eventuele H5N1-mutant hamstert het publiek volop anti-virale middelen waarvan geweten is dat ze griep afremmen. Tamiflu van het Zwitserse concern Roche is de best bekende griepremmer, omdat het als een pilletje kan worden ingenomen terwijl concurrerende middelen zoals Relenza moeten worden ingeademd met behulp van een toestelletje.

Van Ranst : ,,Van Tamiflu moet je minstens gedurende een week éénmaal per dag preventief een pilletje slikken. Desnoods maandenlang. Van zodra je de griep hebt, moet je in de eerste twee dagen meer slikken. Terwijl griep in de beginfase nauwelijks te onderscheiden valt van een verkoudheid. Kortom, anti-virale griepremmers vallen niet massaal en preventief te gebruiken. We moeten die schaarse middelen absoluut reserveren voor risicogevallen.”

Zesvoudige prijs

Alleen al de kosten lopen duizelingwekkend op. Op internetveilingen wordt voor Tamiflu inmiddels het zesvoudige van de verkoopprijs bij de apotheek geboden, omdat fabrikant Roche de vraag naar het middel – officieel enkel verkrijgbaar op voorschrift – niet kan bijhouden. Apotheken zijn door hun voorraden heen. Roche wil het patent niet vrijgeven. De beurskoers van het bedrijf stijgt bliksemsnel als gevolg van de schaarste.

Van Ranst : ,,Natuurlijk vind ik dit geen goed nieuws. Maar anderzijds moet ik het patentrecht van Roche verdedigen. Het is dank zij zo’n patenten dat er nieuwe en betere medicijnen op de markt komen. Neem Roche dit patent af, en het bedrijf zal niet meer investeren in nieuwe medicijnen. Broederlijk Delen zal geen nieuwe geneesmiddelen op de markt brengen, hoor. Taiwan heeft al aangekondigd dat het zelf een Tamiflu-variant zal gaan produceren, met het argument dat nood wet breekt. Maar dat zal minstens een jaar aanslepen. Inmiddels heeft Roche aangekondigd dat het zal samenwerken – met behoud van het patentrecht – met vier fabrikanten van generieke middelen om op termijn voldoende pilletjes op de markt te kunnen gooien. Nogmaals, paniek is volstrekt overbodig.”

Roche is een beursgenoteerd concern met sterke familiale aandeelhouders. Ze heten Hoffman en Sacher, en hun portefeuille weegt naar schatting 15 miljard euro. Supermanager Franz Humer verdient meer dan 8 miljoen euro per jaar en is daarmee voor zover geweten de best betaalde manager van Europa. Dat salaris kan alleen nog maar stijgen als de Tamiflu-gekte aanhoudt.

Van Ranst : ,,Natuurlijk zijn die aandeelhouders stinkend rijk. Meer geld hebben ze echt niet nodig. Maar ze brengen nu wel de beste griepremmer op de markt. Als ze er niet aan kunnen verdienen, zullen ze niet nog betere anti-virale middelen ontwikkelen. Bijgevolg kan ik hiermee leven.”

Terwijl haar twee ranke honden lekker relaxed onder de eetkamertafel bij haar voeten liggen, zit ik genietend van de koffie tegenover haar. “Ik heb ook wat lekkers opgehaald” zegt ze terwijl ze het witte gebaksdoosje openmaakt met daarin Prins-heerlijk gebak uit eigen dorp.

Ik kan en wil de verleiding niet weerstaan en verhuis een van de twee ambachtelijk gemaakte meesterwerkjes op het blond-schoteltje voor m’n neus. Het overgebleven zoete bakwerkje verhuist naar het schoteltje van Stefanie zelf, ‘Steffie’ voor vrienden.

Voluit heet de bijna 40-jarige en in het Duitse Sauerland geboren prettig ogende blondine Stefanie Strehl. Als vierjarige kwam ze samen met haar Nederlandse moeder, broertje en zusje naar Oost-Groningen en streek ze in het Koopmansstadje Winschoten neer. Het was voor het eenoudergezin financieel gezien geen florissante start maar als kind is ze niets te kort gekomen zegt ze. Ze is dan ook niet erg materialistisch ingesteld, de nu in Scheemda neergestreken Steffie is juist en vooral meer een mensen-mens. Zorgzaam ook met een brede belangstelling in en voor mensen, een gouden karaktertje eigenlijk dat goed tot z’n recht kwam in het werk dat ze met veel liefde verrichtte.

Totdat de Coronaperikelen er een einde aan maakten gaf ze haar zorg aan een zwaar gehandicapte jongen. De normaalste dingen die tot aan toen gewoon waren kwamen op de helling te staan en overnacht was het geven van een knuffel not-done, volledig onbegrijpbaar voor haar gehandicapte client. Een spontaan uitstapje naar de Pier van Termunten of een bezoekje aan het Winschoter centrum, luisteren naar het door hem zo geliefde beieren van het carillon, werd van de ene op de andere dag als een levensgevaarlijke onderneming beschouwd en niet meer toegestaan. Het voelde voor Steffie alsof ze haar protegé alleen en in de steek moest laten.

“Ik voelde me als zovelen in een hoek gedrukt, ik vond het zo niet kloppen te zien dat om me heen mensen alleen werden gelaten, zelfs gedwongen waren om alleen te sterven zoals veel ouderen die zonder partner, kinderen of familie de laatste adem uitbliezen. In mijn ogen en voor mijn gevoel was dat niet het geven van zorg, maar meer het onthouden ervan. Ik heb mij daarover wel eens uitgelaten tegenover een vrouwelijke collega die me daarop antwoordde dat ze hoopte dat ik niet geholpen zou worden als ik ziek zou worden. Ik gaf toen als reactie dat ik hoopte dat zij wel alle noodzakelijke hulp en steun zou krijgen als zij – als rookverslaafde – longkanker zou oplopen”.

Ze vond het een vervelende en nare tijd. De Coronaperiode heeft voor veel sociale-, en maatschappelijke schade gezorgd, families die uit elkaar gerukt zijn, vriendschappen die verloren gegaan zijn. Voor de positief ingestelde Steffie is maatschappelijke verbinding een elementaire factor, “je moet jezelf nooit verliezen, en laat niemand je vertellen hoe je leven moet, dat bepaal je nog altijd zelf” aldus de spontane flapuit. De goedlachse blondine praktiseert ook datgene wat ze proclameert, verbind de mensen die haar omringen. Haar huis en tuin zijn geregeld het warme welkome toneel voor vrienden uit alle lagen van de bevolking en hoeken van het land. Samen aan koffie & koek, gezellig uit eten, zoeken en kijken naar positieve overeenkomsten en dingen die mensen verbinden.

Het is die tegenstellingen overbruggende en elkaar respecterende groep van vrienden waarvan ook ik graag deel uitmaak. Een kring gelijkgestemden, die zoekend naar verbinding elkaar vasthouden, vooral en ook juist als de omstandigheden het leven moeilijker maken. Tijd maken voor elkaar, tegenover elkaar genietend van de koffie, al dan niet met Prins-heerlijk gebak uit eigen dorp. “Du bist die person die uns allen zusammen halt” zei m’n vader laatst tegen me, dat doe ik graag en valt me ook niet zwaar, ik wil verbinden en vasthouden.” 

Als in een onweersbui zijn links en rechts schoten hoorbaar, afkomstig uit talloze vuurwapens terwijl de militair die zich middenin het plaatsvindende gevecht bevindt naar voren beweegt om zich achter een boom te verschansen. De camera voorop zijn helm doet filmisch verslag van het oorlogsdecor waarin hij zich beweegt.

Voor- en om hem heen een boslandschap in troosteloos wintertooi, omgewoelde grond, gebroken takken en met bladeren bedekte modder. Ergens voor hem uit en in de grond verscholen is een verdekte positie waarin militairen van de ‘andere kant’ zich hebben ingegraven.

Hun positie is echter bekend, zo blijkt en de helmcamera legt de opvolgende gebeurtenissen vast. De aanvallende militair maakt zich kort los uit zijn dekking en gooit een handgranaat een twintigtal meters tussen de bomen voor hem. De granaat ontploft en na een kort salvo direct daarna uit zijn automatische wapen stormt hij naar voren terwijl het schieten links en rechts onverminderd aanhoudt. Na een korte spurt bereikt hij de positie waarin de militairen van het vijandelijke kamp zich verscholen hebben. Ze hebben hem niet zien aankomen, ze zijn totaal verrast, mogelijk ook door de granaatinslag van kort tevoren buiten hun gevechtspositie.

De aanval kwam vanaf een andere kant dan waarop ze zich hadden ingesteld en de aanvallende militair treft hen aan met de ruggen naar hem toe. Van de drie verschanste militairen zijn er op dat moment nog twee in leven, de levenloze derde ligt dubbel geklapt achterover tussen hen in, voor hem was de strijd al voorbij. De aanvallende militair had duidelijk niet de intentie zijn verraste tegenstanders in de rug te schieten en af te maken, in plaats daarvan zich bloot gevend schreeuwde hij hen toe dat ze zich over moesten geven. De twee verraste militairen draaien zich verschrikt naar hem om, schatten de ontstane situatie in en laten hun wapens zakken.

Een van hen legt zijn wapen kort neer en laat zijn beide handen zien terwijl de ander nog wat besluiteloos zijn wapen met de vuurmond naar boven gericht vasthoudt. De aanvallende militair richt zich op hem en grijpt naar het wapen om het uit zijn handen te trekken maar weerbarstig houdt die ander het vast. Op dat moment grijpt de andere militair weer naar zijn wapen, neemt het weer in beide handen, een fatale misrekening. In een split-second wordt de situatie door de aanvallende soldaat beoordeeld en deze reageert fel & finaal. Met een kort salvo worden de beide verraste militairen om het leven gebracht en registreert de helmcamera hoe voor hen het leven in een paar seconden bloedig tot een einde komt.

Het is slechts een fractie van het beeldmateriaal dat aan het Oostelijk Front geschoten wordt, een zich steeds verder op schaal en grootte uitbreidend oorlogsgebied. Door politieke-, religieuze- en vaste overtuigingen gehinderd kunnen en weten slechts weinigen onder ons zich hiervan een realistisch beeld te vormen. Massief door de heersende media aangestuurd en politiek correcte beeldvorming gekneed weten vele miljoenen feilloos vanuit hun eigen veilige leefwereld hoe de vork in de steel zit. Met duidelijk vijandbeeld voor ogen wordt elke moorddadige opschaling achteloos geaccepteerd. Het is van alle tijden en zij-die-oorlogen-veroorzaken kennen hun vak, weten van wanten en wapens, het zijn specialisten op hun gebied, al eeuwen.

Het is de grote mensenmassa die zich hierin en naartoe laat leiden, ZIJ maken de destructie, dood en de vernietiging mogelijk, daarbij in de werkelijkheidswaan gebracht dat juist ZIJ de rechtvaardigen zijn, bij hen rust de zware verantwoording, ZIJ staan toe dat Europawijd in beslissende posities gemanoeuvreerde politieke idioten, nitwits en psychopaten voor de mensheid desastreuze beslissingen nemen. De reikwijdte van de door hen genomen en ondersteunde stappen gaat hun verstand en begrip ver te boven. Annalena Baerbock, de compleet incompetente Duitse politica, NU minister van Buitenlandse Zaken, fulmineert dat Europa, de NATO, in oorlog IS met Rusland en meldt daarbij uitdrukkelijk dat ‘we (NATO) niet met elkaar in strijd zijn’.

Nu de USA besloten heeft 30 Abraham tanks naar het Oekraïense slagveld te sturen, en haar NAVO-partners (door een toenmalig West-Duits politicus ooit omschreven als ‘de gereedschapskist van de Amerikanen’) ook zwaar materieel afzend. Groot Brittannië stuurt 14 Challenger tanks, Nederland, Duitsland, Polen en Noorwegen 54 Leopard tanks, Finland, Spanje, Portugal, Denemarken, Frankrijk en Canada zullen op korte termijn beslissen WAT en HOEVEEL zware wapens ze in de strijd zullen werpen. Voor iemand die het nog niet helemaal snapt: DIT is niets anders dan een gewapenderhand verklaarde oorlogsdeelname! Rusland heeft ondubbelzinnig en duidelijk laten weten dat levering van zware wapens aan Oekraïne die aanvallen op het eigen grondgebied mogelijk maken zullen leiden tot een wereldwijde catastrofe.

Dit zijn geen loze Russische woorden, net zo min als dat de wapenleveranties, toezeggingen en actieve militaire deelname door de NAVO en de EU een fictie is. Besef dat dit – en dat op zelfs heel korte termijn – tot ongekende, verrassende kennismaking zal leiden tot oorlogsgeweld en dat op eigen bodem, in eigen streek, in eigen stad of dorp! Het filmpje uit ‘Verweggistan’ waarvan boven de weergave te lezen, zou zonder mankeren een registratie van in eigen buurt opgenomen toekomstige ellende kunnen worden. Nee.. dit is geen doemdenkerij, geen wrede fantasie, maar realisme, het houdt niet op bij de Russisch-Oekraïense grens, de Groningse Gasvelden, de West-Europese aanvoerhavens als Rotterdam, Antwerpen, maar ook Hamburg en de Eemshaven kunnen doelwitten worden, de wapenopslagplaatsen en militaire steunpunten, vliegvelden ..

Investeren in dood, ellende en oorlog heeft nog NOOIT echte vrede als resultaat gehad! Let wel: This is not a drill…

“Ze hebben der ’n dikke Janboudel van mokt” .. zegt André, daarbij op zijn praatstoel zittend achter koffie & tafel recht tegenover mij in Brasserie ’t Stadshuys. De maatschappelijk bewuste en actieve oud-PTT-er uit Finsterwolde is goed van de tongriem gesneden. “Ik kin mie der nog kwoad om moaken, ‘k wait nog dat ‘k sikkom ontplofde toun ik ’t las”.. en wat hij las was het vergevorderde voornemen van de gemeente Oldambt om De Hardenberg in Finsterwolde te sluiten.

De 61-jarige André Hateboer voelde zich als door een horzel gestoken, en niet zo maar. Het was juist hij die zich een krappe twintig jaar terug, samen met Etsko Nap, hard gemaakt had voor het behoud van de sport- en culturele voorzieningen in Beerta. Het door Etsko en hem opgezette ‘Houd Beerta Leefbaar’ verzette zich – en dat met succes. De Hardenberg was het mede door hen gerealiseerde resultaat, de voorzieningen van Beerta en Finsterwolde werden gecentraliseerd op de Hardenberg, een Multifunctioneel Centrum compleet met modern zwembad. DIE voorziening zou nu de nek omgedraaid worden.

“Dat nooijt!, ze mouten ons nait beseibeln, doarmit wordt de leefboarhaid in de boetengemaniten kepot moakt, dat loaten wie ons nait gebeuren!” De vlot pratende André zit in elk geval niet om een gevat woord verlegen. Onder het genot van een royaal gevulde kop cappuccino vervolgt André geëmotioneerd en betrokken zijn verhaal, en dat doet hij vol vuur en passie. Hij is de bevlogen idealist die de kar losgetrokken -en de kat de bel aangebonden- heeft en zijn inspanningen hebben behoorlijk resultaat opgeleverd.

Samen met Arina, Jan, Marcel, Bouwe, Harm-Evert en Henriëtte is er een team van kundige medestrijders gevormd met Stichting MFC de Hardenberg als resultaat. “Nee, ’t is gain Hateboerfeestje, heur, wie doun dat aalmoal soamen!” Dat samen is een solide burgerinitiatief dat staat als een huis en dat succesvol weerwoord gegeven heeft aan de voorgenomen plannen van de Oldambtster bestuurders, en dat met een voorlopig spetterend resultaat. André en de Stichting zitten notabene om en aan tafel met burgemeester Cora Yfke van het Oldambt om de intentieverklaring te tekenen met als doel om in gezamenlijkheid het complex te behouden en zegt de gemeente toe dit met raad & daad te ondersteunen.

“Gain gek resultoat tot zover, mor.. ik hol ’t aal goud in de goaten. Ik loat mie gain knollen veur sitrounen aansmeren.” De mannetjesputter uit het voormalige Oost-Groninger Rode Bolwerk kan niet tegen onrecht:“’k bin in ’n wepenust stapt mor ik hol vol, dou doar denken om! Zij hebben der bie de gemainte ’n dikke Janboudel van mokt en ik biet mie der in vast, ‘k was bode bie de PTT mor vuil mie nou net as n Pitbull, ik hol vast”, aldus de sympathieke Hateboer, maar nu een heuse vleesgeworden Pitbullbode

Met een zwierige zwaai draait ze haar voordeur voor mij open, steekt hoofd en haardos schuin naar buiten en lacht me vriendelijk toe. Tussen de buien door glip ik in looppas snel vanuit m’n Franse Zwoele Troela op mn Lowa-stappers de warmte binnen.

In de ene hand m’n schrijfblok en in ‘d andere een vers gekookte Poffert spurt ik de deur door, brrr, wat een hondenweer, het regent pijpenstelen, hoezo nat. “Wil je koffe”, vraagt Ina als ik goed en wel binnen ben “wat wil je erin, gewone melk?” vervolgt ze en biedt me ondertussen uitnodigend een stoel aan. Lady, de goedmoedige huishond, verwelkomt me enthousiast terwijl vanuit de keuken pruttelgeluiden en geurig koffiearoma de ruimte vullen.

Terwijl Lady me gezelschap houdt vult Ina Possel in de keuken twee stenen kommen, voor elk een pronte kom. De 54-jarige en bij veel Oldambtsters welbekende danslerares komt gezellig bij me zitten terwijl ze de liefkozingen van Lady beantwoordt.

Een paar maanden terug spraken we elkaar op het terras recht voor het Oldambtster Stadhuis in een andere maatschappelijke betrokkenheid en dat wekte mijn nieuwsgierigheid. We spraken af voor later, en dat later was NU – vandaag – samen aan de klets & koffie, met eigen ambachtelijk gekookte Poffert.

Als volwassen tiener verkaste ze met haar broer en ouders naar het Italiaanse Savona, groeide daar op, genoot van het Zonnige Mediterrane bestaan maar keerde kort voor haar dertigste terug naar Nederland. Haar ouders waren haar al voorgegaan en hadden zich in het Groningse Midwolda in de klei laten zakken en Ina volgde een paar jaar later toen haar vader ongeneeslijk ziek werd.

Ze liet haar warme Italiaanse leven achter zich en trok de Stoute Schoentjes aan om in het Oost-Groningse haar passie en liefde voor dansen professioneel vorm te geven. Als gediplomeerd Danslerares startte ze onder de naam Ina’s Modern Dance Studio in een van de lokalen van de Winschoter muziekschool haar eigen bedoening.

Het was een succesvolle stap die van drie al snel uitgroeide tot vijfenveertig leerlingen met verdere professionalisering tot gevolg. In 1999 vestigde ze in het oude pand van ’t Legertje aan de Zuiderstraat haar volledig eigen dansschool waar de liefde van haar leven op 2006 een einde aan maakte. Tijdens een vakantietrip naar haar oude Italiaanse thuisland ontmoette ze haar prins op het witte ICT-paard en zei dansschool en het Oldambt voor de opvolgende zes jaar vaarwel.

Nadat hun dochter ter wereld gekomen was keerde ze met man en kind in 2011 terug in het Oldambt en trad al dansend als ambtenaar in dienst van de Rozenstad. Sinds de privatisering is ze sinds 2018 zwierig actief als dansdocent in de Klinker. Peuters, kleuters en volwassenen brengt ze in contact met alle vormen van ritmisch bewegen zoals ballet, tapdansen, jazz, streetdance en meer.

Dansen is niet haar enige passie, ze is daarnaast een heuse mini hobby-boer, heeft naast een hond ook een partijtje adoptiekippen achter het huis kakelen. Met knien en kat is de menagerie compleet en heeft ze als maatschappelijk betrokken mens veel aandacht voor de wereldontwikkeling in het algemeen en eigen omgeving in het bijzonder.

Dat heeft ervoor gezorgd dat de van nature zachtaardige, omzichtig opererende en eerder introvert dan extraverte Ina zich ’tegen-wil-en-dank’ genoodzaakt zag om zich ook op politiek terrein te bewegen. Als zelfverklaard Olievlekverspreider heeft ze zich eind 2022 op een (on)verkiesbare plek van BvNL laten plaatsen.

Onder het genot van koffie & poffert teken ik dit alles aan-en-op waarna ik weer net zo vriendelijk uitgeleide gedaan word als ik ontvangen ben. Ze gaat me voor naar de deur en steekt me een doosje vol met tien vers gelegde adoptiekipeitjes toe. Zwierig zwaaiend opent ze de deur naar buiten waarna ik op m’n Lowa-stappers door het regengordijn naar m’n Zwoele Franse Troela ploeter. Ze steekt haar hoofd en haardos schuin naar buiten, lacht me vriendelijk toe en zwaait me uit. Bahwatistnat…

Terwijl ik de ruim met pindakaas en roomboter belegde rijstwafels met smaak naar binnen schuif, passeren uit alle wereldstreken afkomstige boodschap-beelden via het voor mij op m’n werktafel geparkeerde Apple-scherm de revue. Het is net na het Noenuur, het huis is op mijzelf na leeg, omringd met door langjarig door anderen-en-mijzelf vergaarde, uitgeschreven opgestapeld weten en kennis vermaal ik – 11 dagen na de winter-zonnewende – datgene wat ik naast me op een omgekeerde ABP-envelop tijdelijk geparkeerd heb.

Foto’s van feestvierende bekenden en vrienden, vreugdevol genietend van Wein, Weiber und Gesang, er is en wordt massaal in kleine en grote kring wat afgegeten en gedronken, van traditionele nieuwjaarssoep tot wijd-en-zijd her/be/ge-kende oliebollen tot lokale lekkernijen als kniepertjes aan toe.

Om middernacht werd de relatief Stille Nacht voor even een oogverdovend en oorverblindend spektakel, en ook dat kwam ruimschoots aan bod in alle passerende internet Socials. Het was bij het zien van het door mijn zeer gewaardeerde vriend Mustafa gedeeld verslag dat mij aanzette tot een uitzonderlijk denksel en bijzonder interessant spinsel, een fanstasievolle puur menselijke kundigheid en vaardigheid die tot verrassende denk-beelden voert.

Iets van een ‘ik-zie-ik-zie-wat-ik-niet-zag’ moment waaraan ik dit schrijfsel heb gewijd. Is het een gevalletje van ‘je-weet-niet-wat-je-denkt-of-is-het-je-denkt-wat-je-nog-niet-meer-weet? In elk geval kwam bij mij ineens de gedachte hoog aan onderzoekers die ik al jaren met belangstelling volg die een bijzondere kijk bezitten op wat geschiedt en is en wereld-ontwikkeling in het algemeen, zoals de laatste tijd wat opvallender in de belangstelling staande Graham Hancock. Hancock benoemd bijvoorbeeld dat wij als menselijken wel eens met een soort van collectief geheugenverlies behept zouden kunnen zijn.

Afijn.. tussen pindakaas en een restje chocoladevlokken door die ik in tussentijd uit de keukenkast heb gesnaaid bekeek ik het filmverslag nog eens van Mustafa en zo ineens gleden daar wat zaken in verband in een denksel dat ik nog niet eerder bewust gedacht had..

Wat als.. het echt-TOE-VAL-lig is dat / het-valt-toe = het is opzettelijk zo gedacht \ – (en dat wereld-wijd!) rond het nieuwe jaar-wiel dat in UR-sprung / oersprong \ plaatsvind bij de winter-zonne-wende dat dat Over-AL.. enorm kabaal gemaakt wordt, vuren ontstoken worden, soms gruwelijk aandoende rituelen opgevoerd worden, offers gebracht worden, in vroeger eeuwen door overheden gecontroleerde ‘illuminaties’ gehouden werden en de laatste eeuwen steeds meer particuliere vuurstormen/pijlen/knallen veroorzaakt worden, juist en vooral op het moment van de winter-zonnewende?

Alle oude (on)bekende wereldbeschavingen hebben door de eeuwen heen een enorm deel van hun bestaan aandacht geschonken aan het belang van kennis en weten van de (stand van de) zon, maan en sterren, van noord tot zuid, van oost tot west. Het oude Egypte, Mesopotamië, Zuid-Amerikaanse beschavingen als Inca’s, Maya’s etc.

Met name het moment van de opkomende en ondergaande zon, de wenteling van de seizoenen en de kanteling/wenteling van de zon, de Zomer-Zonnewende (rond 21-6) en de Winter-Zonnewende (rond 21-12)

Rode draad in al deze aandacht heeft te maken met het bepalen in het ver-loop van tijd, inzicht verkrijgen in de tijd met wat voorafgaand plaats gevonden had en wat mogelijk komend is, een soort van eind-lus / eind-tijd \ zoals enkele jaren geleden breed uit in de media werd opgevoerd in verband met de Maya-kalender en al het on-heil wat voorspeld zou kunnen zijn of worden.

Door Hancock en een groot aantal zelf onderzoekende en wetenschappelijke denkers heeft de aarde een ongekende geschiedenis die bekend geraakt is onder de term Younger Dryas. Een periode van radicale klimaatomstandigheden waarin plotsklaps ijskappen smolten, gebieden overstroomd raakten en grote delen van al wat leefde werd uitgewist.

Een catastrofe van ongekende omvang die rond-om-de-winterzonnewende veroorzaakt werd door “een grote kosmische inslaggebeurtenis die zo’n 12.800 jaar geleden plaatsvond, veroorzaakt door een gigantische komeet die in meerdere fragmenten uiteenviel voor of tijdens zijn binnenkomst in de atmosfeer van de aarde, waarbij Noord-Amerika het epicentrum was van de inslag, de inslag op Noord-Amerikaanse ijskap in korte tijd zorgde voor een waterpeilstijging van tot 120 meter, andere delen van de wereld daarmee onder water zette, landen verzonken, beschavingen daarmee vernietigd werden. Let wel.. het is een Hypothese die de wereldwijde cataclysme en ondergang van beschavingen en teloorgang van kennis verklaren wil.

De door vuurballen, knallen, explosies, vonkenregens, vuur en lawaai opgeroepen verbeel-ingen, denk-sels zouden als her-inneringen kunnen worden gezien, misschien zijn het vreemde bijverschijnselen van het knabbelen van rijstwafels, roomboter, oliebollen, kniepertjes, chocoladevlokken, rotte metworst en koffie? Wie het weet mag het zeggen, misschien dat iemand het alles-omvattend-en-verklarend antwoord brengen kan? Misschien dat er een kans is de denksels en hersen-spinsels toch zijn opgeroepen door het op-roepen, op-roeren van her-kende Hemel-tekens?

“.. ’t haaile hoes ligt vol” praat ze verder terwijl ze op de bank blijft zitten als ik binnenstap. Ze heeft het druk met regelen en organiseren, ze puft er van en ze heeft keuze zat. Maar liefst vier verschillende pufjes liggen naast het zakje tabak op het tafeltje naast haar.

“Wie binnen der drok mit” gaat Jannie verder “nee, ‘k dou t nait allenig, aal mien kinder helpen goud mit, net as Roelie en Elsiena” en steekt een zelf gedraaid rokertje aan en tussen haar lippen. “Kovvie hebben?” vraagt ze waarop Roelie die ook in de kamer zit gedienstig opspringt en naar de keuken loopt om een beker vol in te schenken “mit melk en zunder suuker, he?” antwoord ze zichzelf al. “Ik zug der nait oet, mien hoar ook nait bozzeld, mor dat kin mie ook nait schelen” zegt de 59-jarige Jannie Orsel, boegbeeld en markante voorvrouw van Stichting Uitdeelpunt Eerste Hulp.

“Wie binnen nou drok mit Sunterkloas, mit de boudel kloar moaken veur de minsen dij der nou aal slechter bie langskommen” en daarmee doelt ze op de steeds groter wordende groep Oost-Groningers die het water meer dan over de lippen stroomt. Absurd opgelopen voorschotten van energieprijzen, onbetaalbare zorgkosten, oplopende schulden en het eten dat onderhand onbetaalbaar wordt .. het houdt maar niet op. Maar gelukkig zijn er mensen van haar kaliber die daarvoor op de barricades springen. Pittige Jannie met een bek als een scheermes, nergens bang voor en gezegend met een klein hartje dat vurig klopt voor de minder bedeelde medemens. Vuur spugende ogen die kunnen bliksemen, een rappe tong waar haar hart op woont en tegelijk armen die beschermen en verwarmen, dat is Jannie ten voeten uit.

Ze heeft het druk met de voorbereidingen voor het Sinterklaasfeest van drie december als de goedheiligman compleet met zwarte pieten naar ‘haar’ snuffelshop komt in Heiligerlee. Ik slubber aan mijn kop koffie en maak aantekeningen van wat ze vertelt, dat het onderhand de 10e keer is dat ze dit organiseert, samen met haar hechte(familie) team. Nu voor de 6e keer in Heiligerlee, daarvoor in Veendam en in die tijd heb ik haar leren kennen. Samen met een kameraad mocht ik er aan meehelpen dat gezinnen zonder voldoende middelen toch konden beschikken over een goed werkende pc met printer, overjarige apparaten die ik links en rechts bij elkaar scharrelde en die m’n kameraad weer compleet opfriste en voor gebruik geschikt maakte.

Vanuit het daar betrokken winkelpandje aan De Brink deelde Jannie ze toe aan mensen die ze goed konden gebruiken. Mensen die ook bij haar terecht konden voor een tas vol brood en levensmiddelen of andere nuttige spullen die ze had weten binnen te halen. Altijd tijd voor koffie en een luisterend oor, hulpbereid en als een onbevreesde dragonder in actie en op de bres als iemand door ambtelijke molens in de verdrukking dreigde te raken.

Toen zes jaar terug de huur van het Veendammer pandje plotsklaps verdubbeld werd kwam zoon Harm – Appie in de volksmond – op de proppen met het oude garagepand van Brons in Heiligerlee. Vanaf die tijd opereert de Stichting vanuit die basis en doet ze haar menslievende ding en kan de minima terecht in de daar opgezette kringloopwinkel voor ontbrekende en noodzakelijke goederen.Het ziet er niet naar uit dat Jannie na tien jaar buffelen op haar lauweren kan gaan rusten, ook al wordt haar gezondheid er niet beter op.

“Gewoon deurgoan, ik heb gain tied veur flaauwkul”, zegt ze strijdlustig als altijd. “Drink dien kovvie nou mor op, ‘k bin kloar mit die” zegt ze en geeft me daarbij een vette knipoog. Dat komt goed uit, zij heeft haar zegje gedaan, ik heb mijn tekst en ook mijn foto (dou mor zwaart-wit, din vaalt ’t ook nait zo op hou ‘k der oet zug) en geef haar een dikke knuffel bij het weggaan. “Nou, moi, he! Ik goa weer verder” zegt ze, “ ‘k heb nog veul te doun, ’t haaile hoes ligt vol, drok mit Sunterkloas…”

Wie het was, dat weet ik niet, evenmin zijn leeftijd, zijn lengte, zijn kleur ogen of kleur haar. Evenmin is mij bekend waar hij ooit woonde, waar hij leefde, of hij boers of zussen had, getrouwd was, kinderen had. Geen idee wie zijn ouders waren, zijn ooms, of tante’s, neven of nichten, opa of oma .. ze zijn mij onbekend, zijn naamloos.

Waar hij van genoot, of hij van sport of lezen hield, maatschappelijk of religieus wel of niet actief, ik heb er geen idee van. Wat hij het lekkerst vond om te eten of te drinken, of hij van tuinieren hield of misschien knutselhandig was, het is me niet bekend. Was hij muzikaal, bespeelde hij een instrument, had hij een speciale voorliefde ergens voor, wat had hij voor talent, was hij in eigen streek of dorp bepalend of maatschappelijk actief.. het is me onbekend

Waar stond zijn wieg, waar woonde zijn huis, waar sliep zijn bed, waar werkte zijn werk, wat sprak zijn taal, wat kleurde zijn vlag, wat vormde zijn denken, wat was voor hem recht en eerlijk en wat juist niet. Wat was zijn waarheid, wat was zijn kennis, wat deed hij beroepsmatig voor werk, waar leefde hij van en waarvoor? Waar en voor wie gaf hij zijn leven, eindigde hij als vernietigd mens, verwrongen in geblakerd staal in een nieuw Slachtveld der Naties..

Voor eeuwig – vereeuwigd, op de gevoelige plaat vast gelegd door iemand mij onbekend, een snapshot genomen, onbekend waar, wanneer, welke dag of tijdstip, in wezen ook van ondergeschikt belang, wat telt is dat hij nooit meer thuiskomt, zijn moeder haar zoon verloren heeft, misschien een vrouw haar man, een kind zijn vader, nutteloos – naamloos