Categoriearchief: Columns

Met een vriendelijk uitgesproken “Bonjour” heet de jonge brunette me welkom als ik de karakteristieke boekenzaak binnenstap. ‘Librairie de Corinne’, al ver voor ik daar 34 jaar geleden binnenstapte zit het kleine antiquariaat annex kaartenwinkel op een hoek van Rue la Trouvé.

De geur & odeur van alle antiquariaten is werkelijk overal herkenbaar en gelijk, schrijfsels uit oude tijden houden in de band gebonden hun eigen ietwat muffe geur van oud papier en leren boekbanden. Ik snuffel graag in de kasten waar anderstalige werken staan, bij voorkeur Duits- of Engelstalig, voor veel Fransinezen onleesbaar residu.

Ik tref het.. in een apart staand, houten kistje staat een kleine collectie uiterst interessant leeswerk, afkomstig uit de collectie van een belezen vorige eigenaar. De titels spreken boekdelen en ook de in potlood aangebrachte marge-schriften tonen de kennis en kunde van degene die ze geplaatst heeft. Werken van de hand van Michael Jeismann, Hermann Hagspiel, Karl Ferdinand Werner, Reiner Pommerin en meer..

Leerrijke werken zoals ‘Das Vaterland der Feinde’, ‘Quellen zu den Deutsch-Amerikanischen Beziehungen 1917-1963’ en ‘Quellen zu den Deutsch-Französischen Beziehungen 1815-1919’.. maar ook de 4-duimendikke roman van de Joods/Franse auteur Jonathan Littell: ‘Die Wohlgesinnten’, een in 2008 in het Duits uitgebrachte kloekeboek dat in 2006 in Frankrijk verscheen onder de titel ‘Les Bienveillantes’. De beide ‘Quellen’ heb ik met liefde toegevoegd aan de eigen collectie, het werk van Littell heb ik na ampele overweging toch laten staan.

Niet omdat DAT geen interessant werk is, integendeel, maar romans – hoe goed geschreven ook – ‘vervuilen’ zogezegd m’n eigen collectie non-fictie naslagwerken.

‘Die Wohlgesinnten/Les Bienveillantes’ is een degelijk doorwrocht en historisch verhaal dat handelt over de moordlust en misdadige praktijken in Oekraïne tijdens de Tweede Wereld Oorlog, de gruweldaden begaan aan Joden, en in mindere mate aan communisten en Russen.

Sadistische wreedheden, begaan door Oekraïense nationalisten van het OUN, het met het nazisme heulende pak van smeerlappen van de NU óók weer zo in opspraak geraakte fascistenleider Stephan Bandera. Hoe door deze onmenselijke beulen de Joden getreiterd, bestolen, verkracht, gemarteld en vermoord werden, in koelen bloede uit ramen gedonderd werden en zwaar verminkt tenslotte voor dood werden achtergelaten. Smeerlappen die zich met blauw-gele bandera’s om de arm te buiten gingen aan onbeschrijfelijk geweld.

Zo’n boek als dit zou NU verboden moeten worden, past nu niet meer in de massaal over ons mensen heen gestorte politiek correcte waarheid. De werkelijkheid van nu is die van de Oekraïense ambassadeur in Duitsland die in een eerder deze week gehouden TV-interview de nieuwe waarheid verkondigde en Bandera vergeleek met een vrijheidsstrijder a-lá Robin Hood!! Slava Bandera.

Ik pak m’n beide nieuw verworven werken van Reinier Pommerin onder de arm en met een welgemeend “au Revoir” verlaat ik de brunette en ‘Librairie de Corinne’. Wie weet tot ooit.. donkere tijden lijken ons deze zonnige zomer tegemoet te komen, de aanhangers van ‘Robin-Hood-Bandera’ zijn uit het woud gekomen naar’t schijnt..

Nét voor de afslag Salùt du Mer – Sud zwaait een in blauw verpakt tenue en officieel bemust Frans agent me van de rijbaan naar de tussenstrook. Braafjes volg ik z’n aanwijzing en zet m’n Zwoele Franse Troela stil op het wit gearceerde wegdek. Met m’n arm over de rand van het geopende portierraam wacht ik op de dingen die komen gaan.

De Franse gendarme gebaart me de motor uit te doen en ik draai de sleutel naar links. “Parle-vous Français”? vraagt hij, waarop ik vraag of hij Plat Grunnegs proat… als ‘de vele honderdduizenden medelanders thuis’ doe ik vooral m’n best om gast te zijn en te blijven en houd ik m’n repertoire zo beperkt mogelijk.. als het even kan bij brood, wijn en kaas, pain, vin et fromage..

Of ik dan Duits spreek.. Ja, dat lijkt me wel een leuke uitdaging om samen met hem op z’n teutoons aan de babbel te gaan. “Aha” reageert hij enthousiast en wenkt daarop direct naar een klein clubje collega veldwachters en roept daarbij iets over “Allemange”! Kort daarop verschijnt een zwart geüniformeerde Duitse blondine voor m’n raamportier.. het is een “austausch polizistin”, oftewel een Duitse mademoiselle in Duitse overheidsdienst die tijdelijk gedurende de zomerperiode over de grens gestationeerd is.

Haar Frans is redelijk, maar op haar Duits is niets aan te merken. We hebben een kort en gemütlich gespräch, ze werkt mee aan de verkeerscontrole, ze is net deze dag voor het eerst met haar donkerharige Franse vakbroeders op pad en ik ben de eerste anderlander van de dag. Ze controleert m’n papieren en complimenteert me met m’n Duits. Ze heeft het nu al naar haar zin op deze vakantiebaan. Ze is voor het eerst in Aquitanië en voor de tweede keer in Frankrijk en we keutelen nog even kort door in de bocht naar Salùt du Mer. 

Het zijn vooral en met name haar Volksgenossen die nu massaal over de greppel naar het Zuidwesten van Europa trekken dat zij een handje toesteekt in het zonnige Salùt du Mer. Ik had ze ook al opgemerkt, niet zozeer vanwege hun luidruchtige aanwezigheid maar door de opvallende en explosieve toename van mondkappen in en rond Salùt.. werkelijk overal nemen deze gehoorzame en brave ‘Volksdeutschen’ hun kappen mee naartoe..

Vooral de al wat oudere en gezagstrouwe lichting.. de jongeren vallen op door zich uitdrukkelijk te onderscheiden door net als 95% van de lokale Fransinezen bloots-kops te verschijnen. Wat vooral opvalt zijn de Duutse moekes, die geven de toon aan.. en lijken in de meeste gevallen ook DE broek aan te hebben en sturen mann und einkaufswagen gericht door de Franse Aldi, Lidl en Carrefour door de gangpaden en hebben de knip in de broek.

De Duitse blondine in zwarte dienstkledij en ik kijken elkaar nog even kort aan, wensen elkaar een goede voortzetting van de dag.. zij vol in tenue en wapenholster, ik in korte Hose met zeewaterschade en verder gehuld in kort-gemouwd bruin Primark shirt. Auf wiedersehen, bon voyage en moak der wat schiers van.. als ik wegrijd zie ik een kleine kolonne Tentoonse vehicles in m’n achteruitkijkspiegel naderbij komen, voor mij doemt de spoorwegovergang al op met het in het groen verscholen klein kasteeltje waarvan het rode golfpannetjes bedekte dakje boven het groene loof uitsteekt. In z’n twee zoeft Troela met mij mee naar de zee, achter me zie ik in de rugspiegel die Kappen kommen.

Voldaan en met een tevreden gevoel kijken ze beiden op hun werk terug, Koos & Engel, mede door hen kan de Winschoter Avondvierdaagse opnieuw als zeer geslaagd in de Oldambtster geschiedenisboeken worden bijgeschreven.

Koos Simens en Engel Koerts, ooit waren het zulke opgeschoten Oost-Groninger knuppels als ikzelf. Met name Engel was net zo’n bengel en met dit schoolkameraadje heb ik het nodige spannends uitgespookt maar ook samen ons best doen in de klas bij meester Piet ‘Lorre’ Kuiper en na schooltijd voor wat extra zakgeld samen langs deuren leuren, oud papier ophalen met een bakfiets van ‘Kokkie’. Brave kindjes waren we (natuurlijk), zetten altijd onze beste beentjes voor en ik zie ons nog als puberklas driftig oefenen onder wandel-commando van Piet Lorre. Zingend marcheren in rijen van zeven, vier rijen naast elkaar en dat in de maat van “My Sarie Marais is so ver van my hart”, meerstemmig, dat ook. Zuiver en in de maat zingen en marcheren, zo moest het, we wilden natuurlijk wel goed voor de dag komen tijdens de Avondvierdaagse.

We waren als school natuurlijk wel de beste vonden we maar niet uniek. In ’t voorjaar liepen meer scholen voorafgaand aan de vierdaagse door de Winschoter binnenstad en buitenburen zingend te marcheren. Zo ook Koos (toen nog ‘je’) die samen met de wandelexperts van Speeltuin Vereniging Bovenburen strak geüniformeerd de pas erin zette, de paden op & Winschoter lanen in. Kwamen we elkaar als groep tegen dan zetten we, als puistenkopjes de pas erin en gas erop, inhalen die hap, einz, zwei, drei… Het was elk jaar een hele happening waaraan nagenoeg alle Oldambtster scholen en (sport)verenigingen meededen, duizenden wandelaars kris-kras – en dat een week lang – in de vroege avond door de Rozenstad en het buitengebied. Het afsluitende defilé op vrijdag door de binnenstad met muziekkorpsen voorop, voorbij het stadhuis, bepakt en bezakt met bloemen en zakken snoepgoed van Mecca om de nekjes en dat langs duizenden ouders, buren, vrienden en familie trots langs de kant staand – echt een hele organisatie om dat elk jaar allemaal rond te krijgen.

Als kind en buitenstaander krijg je niets mee van de noodzakelijke voorbereidingen, het loopt gewoon elk jaar gesmeerd als boter. Het team mensen dat al maanden voorafgaand daaraan werkt, die route’s uitzetten, de beveiliging organiseren, de afspraken met de korpsen maken, de vergunningen regelen en honderdduizend dingen meer, is in verhouding klein, dit jaar is dat een ploegje van acht mensen. Koos en Engel zijn twee van deze kanjers die onder bezielende leiding van Trijnie Hartman de 74e editie van de Avondvierdaagse tot in de puntjes georganiseerd hebben. Met in totaal 20 enthousiastelingen die o.a. bij de dranghekken staan, het verkeer regelen en meer, is ook deze editie weer een daverend succes geworden, een succes dat ze volgend jaar, als de 75e editie op het programma staat, graag willen herhalen. Maar.. er moet wel nodig vers bloed in gepompt worden. Er is plek en plaats voor betrokken mensen, mensen die het organisatieteam willen versterken maar ook meer vrijwilligers voor de vele hand-en-spandiensten. Dus.. bij deze een oproep aan iedereen die dit leest en die het evenement een warm hart toedraagt, meld je aan en zorg samen met Koos en Engel dat ze ook volgend jaar weer vrolijk door de straten kunnen marcheren, de duizenden ….

Dappere Stappers.

Afschaffing van de slavernij

Het is een relatief onbekend gegeven dat met name de Nederlandstalige Zuid-Afrikaanse Blanke Boeren voorop liepen in de afschaffing van de slavernij. Samen met de nieuwe regeerders in de Bataafse periode van 1803-1806 werden concrete stappen genomen om zowel de slavenhandel als ook de slavernij af te schaffen!

Direct met de komst van Mr. Jacob Abraham Uytenhage de Mist als Nederlandse Commissaris en Jan Willem Janssens als nieuwe gouverneur-generaal werd in 1803 het verbod op het invoeren van slaven ingesteld. Daarnaast zou de slavernij geleidelijk aan worden afgeschaft door elke nieuw geboren slavenkind de wettelijke status van vrije burger toe te kennen. Gelijkheid van rechten en plichten.

Deze revolutionaire koers was niet helemaal naar de wens van de heersende elites en met de vernieuwde Engelse machtsovername in 1806 werd snel een streep gehaald door deze allereerste Republikeins-Nederlandse poging de slavernij af te schaffen. Rond 1800 waren de stemmen om de slavenhandel te staken steeds luider te horen en verrassend genoeg was het vooral Engeland dat zich hiervoor inzette.

Het was voor hen zelfs een belangrijk agendapunt en onderdeel van hun eisenpakket in de besprekingen die leidden tot het verdrag van Wenen in 1815. Dat juist Engeland – de slavenhandelaar bij uitstek – zich opwierp als pleitbezorger was niet zo verwonderlijk en had dat een iets andere reden dan edelmoedigheid. Concurrentie en niet medemenselijkheid was het argument dat daarbij speelde.

Engeland had in bloedige campagnes en oorlogen rond 1800 de macht over Noord-Afrika naar zich toe weten te trekken, het traditionele ‘wingebied’ voor slaven. Engeland wilde de absolute economische macht van haar Imperium beschermen door andere (opkomende) concurrerende naties het recht op invoeren van werkkrachten onmogelijk maken en zeker niet het wegroven van werkkrachten uit haar Noord-Afrikaanse gebied toestaan.

Zelf had ze in vele jaren van mensenhandel grote volksplantingen weten te realiseren die in voldoende mate voor nakomelingen zorgden zodat nieuwe aanvoer niet noodzakelijk was.

Om op een andere manier in de behoefte van nieuwe werkkrachten te voorzien werden ‘contractarbeiders’ aangeworven, mensen die zelf hun overtocht betaalden en per saldo tegen lagere kosten het werk mochten verrichten. Een praktijk die de Engelse elite op het ‘Suikereiland’ Trinidad al had gebruikt.

Nadat het economisch niet meer rendabel was om van de relatief dure slaven (aanschaf, transport, verzorging, onderdak, etc.) gebruik te maken werd daar de slavernij afgeschaft en werden zo’n 150.000 Indiase contractarbeiders naar het eiland gebracht. Deze koelies verrichten tegen lagere beloning zelfs de smerigste karweitjes wat zorgde voor enorme spanningen.

Het Belgische trappistenbiertje maakte zijn tong los terwijl hij onderuit gezakt in zijn comfortabele stoel genoot van die zwoele zomeravond. Zwaluwen kirden luidkeels daarbij capriolen makend door de lucht toen hij haar wat vanuit zijn jeugd verhaalde…

“Ik zal toen denk ik een jaar of acht geweest zijn schat ik zo. We waren als gezin net terug verhuisd naar onze oude thuisregio, hoog in het Noorden. Een van moeders zussen kwam op enig moment vanuit het midden van het land omhoog te logeren, samen met echtgenoot en een van haar kinderen, in leeftijd gelijk aan het mijne.

Ze maakten van de gelegenheid gebruik om ook even op visite te gaan bij een Westerwolds gezin waar tantelief in oorlogsjaren als westers bleekneusje verbleef om het hongerspook te ontvluchten. Dat was dan met zijn viertjes samen in hun Franse voiture, oom & tante, hun kroost en ik als medepassagier. Het was een hartelijk weerzien en er waren levendige herinneringen die naar boven gehaald werden waar wij als kleuterkindjes nauwelijks oor laat staan geduld voor hadden, vol jeugdige energie stuiterden wij eruit, naar buiten, samen met een leeftijdgenootje dat daar huis hield.

Kortgebroekt en met zijn drietjes verkenden we de buitenbuurt en al snel ploegden we met onze blote beentjes door de bergen grond en modder van het nabijgelegen bouwterrein. Het kort daarvoor geruimde bouwland lag bergs-gewijs aan de randen hoog opgestapeld van de te verrijzen nieuwbouwwijk, compleet met paal en prikkend rasterwerk wat tot dan het vee binnen de perken had gehouden. Als berggeiten van berg tot bult ferme bokkesprongen springend tikkertje spelen, totdat ik me pardoes verstrikt verstruikelde in resten roestig prikkeldraad.

Auw en oeps, in beide benen vast verkleefd en prikkend hield het me tot bloedens toe krammend vast dat in kleine straaltjes naar m’n sokken sijpelde. Kreupelend uit de modderbergen richting huis van het Westerwolds gezin waar oom en tante op de koffie en aan de klets waren, hun kroost verschrikt en ontzet samen met mij naar daar onderweg vooruitgesneld door het Westerwoldse leeftijdgenootje dat hevig deurbel klingelend zijn moeder de deur liet opendoen.

Met prikkeldraad gelardeerde beentjes en van pijn doortrokken stond ik bloedend wachtend op ouderlijke hulp en haar verzorging maar ontsteld en radeloos draaide zij zich om, daarbij om tante roepend. Die verscheen al even verschrikt en in paniek en wist zich met de situatie en het huilende kleuterventje dat ik was geen raad. En zo ineens was daar de stilte, rust en raad en wist ik wat te doen.

Onder luid gekrijs van tantelief en Westerwoldse pleegmoeder vatte ik met beide handjes het gekrulde prikkende draad, trok het rustig uit mijn beentjes en legde het in het grind naast de rode stoep waarop ik stond. Ik was niet verbaasd, niet bang, voelde geen pijn en het bloeden stopte nagenoeg direct zoals ik al tevoren ‘wist’, helemaal toen ik mijn handjes over de beschadigde beendelen wreef. Tantelief zette van ontzetting en schrik grote ogen op en kon haar ogen niet geloven, maar ik vond het heel normaal, voor mij was het niet eng, ik deed wat ik kon en moest doen.

Het bezoek eindigde abrupt, alles moest direct en stante pede in de Franse voiture terug naar haar zuster en mijn moeder en werd ik vooraf en tijdens de thuisrit in alle toonaarden toegesproken om hier nooit en te nimmer een woord over te spreken, niets te zeggen – tegen niemand niet en zeker niet tegenover moederlief – dit was niet normaal, duivels en diabolisch, en dat beloofde ik angstig. Ik voelde me schuldig, vies en stout, ik had iets slechts gedaan, maar wist niet wat.. voor mij voelde dit goed, gewoon en heel normaal en ik was blij dat ik van de pijn en ook het bloeden af was.

Als kind stond ik er niet bij stil dat dit een ab-normaliteit was, mijn moeder, ja die zou het wel begrijpen. Thuisgekomen vertelde ik haar stiekem toch wat mij was overkomen maar nee, ze wilde er niet naar luisteren, dit was niet normaal, duivels en diabolisch, vroeg op bed, ik mocht er met niemand ooit over spreken en ze zou voor me bidden en hoopte dat het nooit meer zou gebeuren.. ik mocht niet normaal maken wat niet normaal is.. het gebed heeft niet geholpen..“

… hoor ik hem zeggen, als hij de deur voor me geopend heeft en ik bij hem naar binnenstap in de klassiek en stemmig ingerichte wachtruimte. ‘Hem’ is Hille, Hille Huiting om volledig te zijn, de uitvaartleider bij uitvaartverzorgingsbedrijf Eefting.

Het is zeker al weer een paar jaar terug dat ik hem voor het laatst – en dat in functie – gezien en gesproken heb. Door zijn beroep is de 55-jarige Oost-Groninger vaak- en veelal wat op de achtergrond dienstbaar actief en dat onderhand al vijftien jaar. Voorafgaand aan m’n bezoek zag ik de deur geopend worden door een van de heren Eefting van het familiebedrijf, hen ken ik ook al jaren, maar het was Hille die de deur voor me opende.

“Zugst der goud oet” was mijn reactie en daar was geen woord Frans bij. Hij strak en degelijk in ’t pak, haar in model, schoenen glimmend glad en met bij zijn taak en functie bijpassend karakter. Ik ook – maar dan met wapperende grijze lokken, blauw Primark shirt, vest en in korte broek met Lowa wandelstappers om de voeten. Op zijn vraag wat hij voor me kon betekenen draaide hij zich om en op weg om het benodigde op te halen vroeg hij me of ik ook zin in koffie had en of ik daar ook wat in wilde hebben, want dan nam hij dat direct mee.

Niet veel later pende hij tegenover mij aan tafel het een en ander over om dat later aan mijn verzekeringspolis vast te plakken. Ik laat me (het liefst pas over een x-aantal jaren, dat dan weer wel) vakkundig onder de grond spitten en als het kan op de plek die ik daarvoor gereserveerd heb, gecodeerd met AG-nogwat en eindigend op 0065. Maar, welke plek dat is dat kunnen ze daar niet ruiken, handiger is het ze dat van tevoren even laten weten.

Op de heenweg schoot het even door me heen dat ik al veel eerder met Eefting afgesproken had dat ik m’n verlanglijstje voor het Moment Suprême nog zou inleveren, dus of er wel of geen Poffert bij de koffie moest, met of zonder appel of slagroom, krentebol of broodje kaas misschien of zelfs een borrel erbij en dat ik zou aangeven of er ook meziek-bie-mos. ‘k Ben er nog niet uit welke artiest ik dan uit de luidsprekers laat lallen & schallen maar ik denk daarvoor nog wel even de tijd te hebben.

Misschien is’t wel een idee om speciaal daarvoor een luchtig, leuk en laatste stukje in te leveren om daar en dan (voor)gelezen te worden, een paar kwinkslagen erin, wat droge humor en dat ze me daarna naast broerlief onder de grond wegwerken. Lurkend aan m’n koffie bespraken Hille en ik het een en ander en met een glimlach om de lippen stelde ik hem de vraag of hij wist hoe of dat nu zat met een etagegraf. In mijn beleving stoppen ze me zes-voet diep in de grond om naderhand de grond stevig aan te stampen, waarom dan de benaming ‘etage’?

Onder de koffie boomden we met zijn beiden nog even over van alles en nog wat door en kwam ook zijn vader Bouwie Huiting nog even in herinnering voorbij. Johan Poppenprijs winnaar Bouwie is een man die in naam & daden nog bij veel Oost-Groningers in herinnering voortleeft, een maatschappelijk betrokken kerel dat was het, een zorgzaam type die altijd voor iedereen klaar stond, een goed organisator en ook iemand die goed met mensen om kon gaan.

In dat opzicht is Hille een echte zoon en kopie van zijn vader met dezelfde ruime inborst en goede karaktereigenschappen. Op die wijze leeft vader Bouwie voort, niet alleen via zijn zoon Hille, maar ook in herinnering blijft hij springlevend. Dat is met alle mensen zo .. ook al zijn ze al jaren niet meer om ons heen en hebben we hen al ’n Zetnaitzain…

.. zegt Jan, “dat is ook wat Henny zo lekker vindt” en met Henny benoemd hij onze gemeenschappelijke Pekelder kameraad die mij door zijn aanbeveling bij Jan bracht. De 62-jarige Jan Geertsema, hij staat met zijn mobiele Grill Oet Grunnen al jaren op zijn vaste stek tussen de Winschoter Jumbo en Cultuurhuis de Klinker. Niet alleen kip-aan-’t-spit, maar ook kippenbouten, worsten, frieten en ander frituurwerk gaan er bij Jan over het smulbuffet, zo ook de Döner. Het zal wel een gebrek aan m’n opvoeding zijn geweest maar hoe dat smaakt en waar dat naar proeft, daar heb ik geen actieve herinnering aan, dus ik op naar Jan. “Ik mok die wel wat” zei Jan en hij dook achter de oven en in zijn Grillmobiel en sloeg zijn slag terwijl Andrea zich om de klandizie voor de wagen kommerde.

Het is een veelzijdige kerel die Jan, technisch en administratief handig en kan ook alles zo lijkt ’t. Ooit begonnen bij de douane in Nieuweschans liet hij zijn handen wapperen bij de alom goed bekend staande garage(s) Metting en later Bruining in Bellingwolde om daarna voor z’n eigen boterham en de wel waarderende Oost-Groninger en kritische maag van de Oosterburen kip aan het spit te rijgen. Dat alles op de donderdag en vrijdag in Winschoten met veel succes om zaterdags in zijn woonplaats Bellingwolde zijn Grillmobiel bij de Coop af te meren. Motorrijden en vissen dat is wel zijn dingetje maar het komt er door de drukte niet zo vaak meer van. Maar ontspanning dat is er nog genoeg, daar zorgt hij wel voor, geregeld een keer met kameraad Henny achter een glaasje gerstenat en op de Winschoter Nacht waren ze samen met andere kameraden altijd te vinden.

Of ik er ook knoflooksaus bij wil, vraagt Jan.. ook zelfgemaakt! Ja, da’s altijd lekker en zo staat er döner mit zelfgemaakte saus voor m’n neus, schijfjes goed gekruide, geschilde en gerilde kip met een fijn gesneden groentebouquetje on top, lekker! Kan me voorstellen dat niet alleen kameraad Henny dat lekker vindt maar ook een hele kudde Oost-Groninger inboorlingen die zich elke week om de grill van Jan verdringen om hun lekkere trek te stillen. Terwijl ik de smakelijke hap onder mijn neus naar binnen vork is Jan druk doende de trek van de voor zijn Grillmobiel samengedromde klandizie te stillen. Ik veeg m’n lippen af, gooi verpakking in de ton die naast de openstaande deur staat en zwaai af als hij me nog even staande houdt en vraagt of ik nog iets mee wil naar huis..Zal’k die wat döner doun?

….vraagt hij terwijl hij een pronte partij kibbeling uit de hete bakolie omhoog vist. Kort daarop laat hij een schooltje verse vis hun laatste baantjes trekken in de bruisend hete olie tot ze goudbruin gebakken zijn. Samen met Linda & Natasha vormt de altijd goedlachse Marcel een Vrolijk Vistrio en zijn ze elke zaterdag op hun vaste stekkie op de markt aan de Venne te vinden, net achter Mecca. De 46-jarige Marcel staat – in navolging van zijn vader – al jaren op de Winschoter zaterdagmarkt, hij vanaf 2005, vaderlief al vanaf 1984.

Vishandel Keeman, hele generaties Oost-Groningers hebben daar aan de kar al staan genieten van de gebakken vis, kibbeling, gerookte zalm, (broodjes) zoute-haring, makreel, spekbokking, brado’s.. afijn, een rijk gevuld zeebanket waar de Nuchtere Noordeling en ook de Oosterburen hun vingers geregeld bij aflikken. De kraam van Keeman, je komt er niet ongemerkt aan voorbij, daar zorgt de altijd spontane en praatgrage Martin wel voor die met een kwinkslag en prettig gestoorde opmerkingen de marktgangers als het ware naar zich toetrekt.

“Ik zou een vrolijk viswijf geweest kunnen zijn” grapt Marcel “als ik niet als kerel uit het ei gekropen was” en schatert vrolijk mee met de klanten die aan de kraam met smaak hun visschaal leeg en de maag vol happen. Hij heeft altijd goede zin, nooit een sip gezicht, vrolijk bakkend laat hij zijn handen wapperen en lacht zijn tanden bloot.. “moeten er ook kruiden op?”

Breed lachend toont ze de vers gevangen forel voordat ze hem schoongemaakt en gekruid in de oven laat garen. Het is een van haar specialiteiten, samen met de ambachtelijke en zelf gerookte regenboogforel. “Wie had dat kunnen denken” zegt Marieke, die tot voor kort in Scheemda als leerkracht voor groep 5/6 stond. Daar ken ik haar ook van, de goedlachse juf van de basisschool achter m’n huis, waar ook de kinderen van neef Vincent school gingen. Zo ineens trof ik haar in een heel andere omgeving, buiten achter bij de spoelbak, kundig een tros forellen kakend. Hoe dat zo kwam? Dat vertelt ze me even later.

Met een verse bak dampende koffie en een appelpunt met slagroom voor de neus zit ik bij haar aan tafel in het bijbehorende knusse restaurant terwijl ze enthousiast haar verhaal houdt. Marieke Meijerhof, al 38-jaar een Midwolmer in hart-en-nieren, bestiert sinds zomer 2021 samen met haar man Peter Forellen(vis)vijver ‘De Kolk’ in Midwolda. “Ik heb een mooie carrière switch gemaakt”, zegt ze lachend nadat ze de geschoonde vis onder de kraan gespoeld heeft “Van schooljuf tot viswijf” zegt ze grijnzend “en dat bevalt uitstekend, ’t is geweldig werk, elke dag is weer boordevol leuke verrassingen, ik kan er wel een boek over schrijven, neem nu de dag van vandaag.”

“Een groep van 13 personen zou vanmiddag komen om te vissen, tenminste dat had ik er uit begrepen. Dat was wat ze mij met handen-en-voeten geprobeerd hadden uit te leggen. Het waren geen Groningers, ze waren oorspronkelijk afkomstig uit Oost-Europa denk ik. De stoelen waren netjes in de zon rond de vijver klaar gezet, hengels erbij, voer, afijn, alles klaar om de forel aan de haak te slaan, maar.. ze wilden de vissen niet zelf vangen maar opeten. Dat was dus even snel schakelen, hengels weg en dertien verse forellen uit het water en aan de kaak, want ja, ik laat me niet zo makkelijk van de haak slaan. Met hulp van zwager en dochterlief (een toptalent in de keuken trouwens) slaagden we er ook nu in elke forel boterzacht te presenteren.”

“Dit was weer zo’n super-zonnige-dag, leuke mensen als gast en een fijne atmosfeer en daar doe je het voor, daar geniet ik echt van. Vanaf juni zijn we vanaf half 9 ’s ochtends ook tot 9 uur in de avond geopend, kijk anders even op onze pagina www.dekolkmidwolda.nl, instagram of google”. Ik hap het laatste stukje appeltaart naar binnen en spoel het restje slagroom weg met m’n koffie voor ik mezelf met m’n Zwoele Franse Troela weer naar huis toe breng.

Ontglipt me als ik die ochtend m’n loopje door het Winschoter rosarium afleg en haar daar op een van de bankjes zie zitten, Jaquelien. “Eehmoidoe” antwoordt ze terug. Er zit geen woord Frans bij, ’t is niets anders als ABG, Algemeen Beschaafd Grunnegs en ’t klinkt warm en vertrouwd. Ze is net als ik ook meertalig en met een “Zet nait zain, ja!” geef ik haar antwoord terug en al snel zitten we beiden op de babbelbank.

Jacquelien Gremmer, een van die knapperds die ik nog ken uit m’n drukke(rij) uitgevers tijdperk. Echt zo’n lekker ongecompliceerd mens met een fijn karakter, altijd positief ingesteld. Ooit stond ze als model wervend op een van de folders die ik rondzond aan m’n wenskaartafnemers, op de plaat gezet door vriend Cor in de Midwolmer Koele, maar dat is weer een ander verhaal. Bij haar nooit beren op de weg, da’s wel zo prettig, niet alleen voor haar maar ook voor die beren, want die kunnen een paar glimmende naaldhakken verwachten, daar waar de zon nooit schijnt. Een opgeruimd karakter dat deze 46-jarige Oldambtster dame in haar leven goed van pas kwam.

Uit Midwolmer klaai omhoog getrokken timmerde ze goed aan de weg en deed met passie haar eigen ding. Veel Oost-Groningers (her)kennen haar misschien nog als piepjonge bar-dame van Cafe Bloem uit vroeger tijden en later o.a. als de succesvolle Winschoter mode & kledingentrepreneur. In 2005 kreeg ze door een auto-ongeluk de wind behoorlijk tegen waardoor ze voor 100% afgekeurd werd, iets waar ze zich niet bij neer wenste te leggen. “Kop der veur en deurzetten” was ’t motto en zo werkte zij zich er weer uit & ertussen. Via een werk-ervaringsplek kwam ze op de Gemeentelijke receptie terecht waar ze onderhand al 12 jaar vast-verankerd is.

Jacq is een sjieke meid met heel wat capaciteiten en die gebruikt ze ook goed. Sinds 2019 is ze een heuse BAB(e)S– Buitengewoon Ambtenaar Burgelijke stand – bij de gemeente Oldambt, een trouwambtenaar met stijl & klasse die elk met plezier de (huwelijks)boot in helpt. Jacq is geen suffe(nde) babs, sinds begin dit jaar is ze zelfstandig en maakt ook buiten de eigen gemeente van elke huwelijksceremonie een onvergetelijke gebeurtenis, dat is echt haar ding “echt de leukste baan van de hele wereld” zegt ze. Ik sta- en stap weer op van de bank, ga weer door, tijd voor koffie. “Moi he!” zegt ze “mailmiemor ast wat meer waiten wilst – of veur n bak kovvie” – sharethelove.jg@gmail.com… “ok, is goud – amoi Jacq!”